Τι είναι η παρωτίτιδα

Η παρωτίτιδα είναι μια μολυσματική ασθένεια που προκαλείται από τον ιό της παρωτίτιδας και είναι επίσης γνωστή ως παρωτίτιδα των αιγών . Ο ιός εντοπίζεται αποκλειστικά στον άνθρωπο. Χαρακτηριστικό της παρωτίτιδας είναι η διόγκωση και η φλεγμονή των παρωτίδων. Ο ιός είναι ευρέως διαδεδομένος σε όλο τον κόσμο, μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία και είναι παρών όλο το χρόνο. Χάρη στον εμβολιασμό κατά της παρωτίτιδας, η συχνότητα εμφάνισης της νόσου στη Γερμανία έχει μειωθεί πάρα πολύ.

Πώς μεταδίδεται η παρωτίτιδα

Ο ιός μεταδίδεται από άτομο σε άτομο μέσω μόλυνσης με σταγονίδια. Αυτό σημαίνει ότι όταν ένα άτομο μιλάει, βήχει ή φτερνίζεται, τα μικρότερα σταγονίδια διαδίδονται στον αέρα και εισπνέονται από ένα υγιές άτομο . Μπορείτε επίσης να μολυνθείτε από παρωτίτιδα μέσω άμεσης επαφής, για παράδειγμα όταν φιλιέστε . Κάπως σπανιότερα, η μετάδοση γίνεται μέσω επιχρίσματος, όπως από κοινά ποτήρια ή πιάτα.

Πότε εκδηλώνεται η παρωτίτιδα και για πόσο χρονικό διάστημα οι άνθρωποι θεωρούνται μεταδοτικοί

Η περίοδος επώασης είναι συνήθως περίπου 16 έως 18 ημέρες. Ωστόσο, είναι επίσης δυνατή μια περίοδος 12 έως 25 ημερών. Θεωρείστε μεταδοτικός ήδη από μία εβδομάδα πριν και περίπου εννέα ημέρες μετά την έναρξη της διόγκωσης των παρωτίδων . Ο κίνδυνος είναι υψηλότερος μετά από περίπου δύο έως 4 ημέρες μετά την έναρξη της νόσου. Δεν έχει σημασία αν δεν υπάρχουν καθόλου ή υπάρχουν μόνο ήπια συμπτώματα.

Ποια είναι τα συμπτώματα της παρωτίτιδας

Δεν όλα τα μολυσμένα άτομα εμφανίζουν συμπτώματα. Σε περίπου 4 στους δέκα ανθρώπους, η λοίμωξη με παρωτίτιδα εξελίσσεται εντελώς χωρίς συμπτώματα. Ειδικά τα παιδιά, σε ηλικία μικρότερη των 5 ετών, εμφανίζουν μόνο συμπτώματα ενός φυσιολογικού κρυολογήματος, αν καθόλου. Σε ορισμένες άλλες περιπτώσεις, εμφανίζονται σημαντικά περισσότερα συμπτώματα:

• Απώλεια της όρεξης,
• Πρήξιμο των παρωτίδων,
• Πρήξιμο στην περιοχή των μάγουλων,
• Πρήξιμο στην περιοχή του λαιμού.

 
Ωστόσο, τα συμπτώματα αυτά συνήθως εξαφανίζονται μετά από τρεις έως οκτώ ημέρες.

Λόγω της διόγκωσης των αδένων, υπάρχει συχνά πόνος και λόγω της πίεσης στον ακουστικό πόρο, πολλοί πάσχοντες βιώνουν επίσης πόνο στο αυτί. Το άνοιγμα του στόματος και ακόμη και η μάσηση μπορεί να προκαλέσουν πόνο. Σε ιδιαίτερα σοβαρές και επώδυνες περιπτώσεις, συνιστάται στον ασθενή να τρώει μόνο υγρές ή πολύ μαλακές τροφές, όπως κουάκερ, σούπες ή πουρέ. Σε πολλούς πάσχοντες, οι γειτονικοί λεμφαδένες διογκώνονται επίσης.

Πώς διαγιγνώσκεται η παρωτίτιδα

Σε κανονική περίπτωση, ο γιατρός αναγνωρίζει αμέσως την παρωτίτιδα λόγω των συμπτωμάτων. Ειδικά το χαρακτηριστικό πρήξιμο της παρωτίδας συνήθως δεν αφήνει αμφιβολία ότι πρόκειται για λοίμωξη με τον ιό της παρωτίτιδας. Ωστόσο, δεδομένου ότι η νόσος παρωτίτιδα έχει γίνει πολύ πιο σπάνια, τουλάχιστον στη Γερμανία, συχνά οργανώνεται και εργαστηριακή εξέταση για απόλυτη βεβαιότητα . Η εξέταση είναι ιδιαίτερα σημαντική εάν το άτομο που πάσχει έχει εμβολιαστεί κατά της παρωτίτιδας. Ειδικά αντισώματα κατά του ιού μπορούν να ανιχνευθούν με εξέταση αίματος. Εάν υπάρχει οξεία λοίμωξη από παρωτίτιδα, συνήθως ανευρίσκονται ειδικά αντισώματα IgM. Είναι ανιχνεύσιμα για τις πρώτες ημέρες μετά την έναρξη της νόσου και το επίπεδο μπορεί να είναι ακόμη και αυξημένο για μερικές εβδομάδες μετά τη νόσο.

Ωστόσο, εάν ένα άτομο έχει εμβολιαστεί, η εξέταση για IgM μπορεί να δώσει ένα ψευδώς θετικό αποτέλεσμα. Σε αυτές τις περιπτώσεις, χρησιμοποιείται μια πρόσθετη ανίχνευση του ιού. Για το σκοπό αυτό, ένα επίχρισμα λαιμού ή ούρα εξετάζεται για το γενετικό υλικό του ιού.

Πώς αντιμετωπίζεται η παρωτίτιδα

Επί του παρόντος δεν υπάρχει αντιική θεραπεία για την παρωτίτιδα. Η νόσος αντιμετωπίζεται συνήθως συμπτωματικά με παυσίπονα και φάρμακα που μειώνουν τον πυρετό . Εάν ο ασθενής έχει πυρετό, θα πρέπει να πίνει αρκετά υγρά και να τηρεί κατάκλιση. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η παρωτίτιδα μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές, όπως φλεγμονή των όρχεων . Σε αυτή την περίπτωση συνιστάται επίσης ανάπαυση στο κρεβάτι και ανύψωση και ψύξη του όρχεως. Σε πολύ σοβαρές περιπτώσεις, ο γιατρός μπορεί να συνταγογραφήσει αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Εάν αναπτυχθεί παγκρεατίτιδα ως αποτέλεσμα της λοίμωξης από παρωτίτιδα, ο πάσχων πρέπει να νοσηλευτεί στο νοσοκομείο. Σε ορισμένες περιπτώσεις, συγκεκριμένα, είναι απαραίτητη η τεχνητή διατροφή, τουλάχιστον προσωρινά. Θεραπεία στο νοσοκομείο παρέχεται επίσης σε περίπτωση σπάνια εμφανιζόμενης εγκεφαλικής και μηνιγγίτιδας .

Ποια είναι η πρόγνωση της παρωτίτιδας

Κατά κανόνα, η πρόγνωση για την παρωτίτιδα είναι καλή. Ως επί το πλείστον, η λοίμωξη είναι ήπια και ακίνδυνη, ιδίως στα παιδιά. Ωστόσο, οι επιπλοκές και οι όψιμες επιπτώσεις αυξάνονται με την ηλικία. Για παράδειγμα, γονιμότητα μπορεί να μειωθεί εάν οι όρχεις έχουν φλεγμονή λόγω παρωτίτιδας. Μόνο σε σπάνιες περιπτώσεις τα αγόρια ή οι άνδρες θα είναι εντελώς στείροι στη συνέχεια. Σε περίπου 4 % των προσβεβλημένων ατόμων εμφανίζεται κώφωση στην περιοχή των υψηλών τόνων. Αυτή η είναι συνήθως προσωρινή, αλλά σε ένα στα 20.000 άτομα που έχουν μολυνθεί από παρωτίτιδα η κώφωση θα παραμείνει εφ' όρου ζωής. Η επαγόμενη από παρωτίτιδα εγκεφαλίτιδα είναι σπάνια θανατηφόρα. Περίπου το 1,5 % των προσβεβλημένων πεθαίνει από εγκεφαλίτιδα παρωτίτιδας .

Πώς μπορείτε να προστατευτείτε από την παρωτίτιδα

Η καλύτερη προστασία κατά της παρωτίτιδας είναι και παραμένει ο εμβολιασμός. Συνιστάται στην παιδική ηλικία και πρέπει να πραγματοποιείται με συνολικά τρεις δόσεις εμβολιασμού . Εάν ξεχαστεί ή παραλειφθεί ένας εμβολιασμός , είναι σημαντικό να γίνει το συντομότερο δυνατό πριν από τα 18α γενέθλια. Ο εμβολιασμός δεν αποσκοπεί μόνο στην προστασία του από την παρωτίτιδα, αλλά και στη διασφάλιση ότι όσοι έχουν εμβολιαστεί δεν μπορούν να μολύνουν άλλους με παρωτίτιδα.

Υπάρχει υποχρέωση αναφοράς της παρωτίτιδας

Η παρωτίτιδα είναι δηλωτέα στη Γερμανία από το 2013. Σε περίπτωση υποψίας ασθένειας, αποδεδειγμένης ασθένειας ή θανάτου σε σχέση με παρωτίτιδα, οι γιατροί πρέπει να προβούν σε κοινοποίηση στην υπηρεσία δημόσιας υγείας, αναφέροντας το όνομα του πάσχοντος. Εάν ο ενδιαφερόμενος φοιτά ή εργάζεται σε κοινοτικό ίδρυμα όπως παιδικός σταθμός ή σχολείο, η διεύθυνση του ιδρύματος αυτού πρέπει να ενημερώνεται από τον ίδιο ή, στην περίπτωση των παιδιών, από τους γονείς. Η διεύθυνση του ιδρύματος πρέπει στη συνέχεια να διαβιβάσει αντίστοιχη ειδοποίηση στην υπηρεσία δημόσιας υγείας . Το πότε θα επιτραπεί στον ασθενή να επισκεφθεί ξανά ένα τέτοιο ίδρυμα ή να εργαστεί ξανά σε ένα τέτοιο ίδρυμα θα αποφασιστεί τελικά από την υγειονομική αρχή .