Τι είναι ένα αδένωμα

Το αδένωμα είναι μια καλοήθης ανάπτυξη που μπορεί, ωστόσο, να εξελιχθεί σε καρκίνο. Ο όρος "αδένωμα" προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη "αδένας" (aden) και το μέρος της λέξης -ma, που σημαίνει "όγκος" ή "εξίδρωμα". Κατά συνέπεια, ένα αδένωμα προκύπτει επίσης από την ανώτερη κυτταρική στιβάδα του αδενικού ιστού (καλοήθης επιθηλιακή νεοπλασία), για παράδειγμα του θυρεοειδούς αδένα, αλλά μπορεί καταρχήν να προσβάλει οποιοδήποτε όργανο. Τις περισσότερες φορές, ωστόσο, ένα αδένωμα σχηματίζεται από τη βλεννογόνο μεμβράνη του γαστρεντερικού σωλήνα και εμφανίζεται, για παράδειγμα, με τη μορφή πολυπόδων. Εάν εμφανιστούν πολλά αδενώματα, οι γιατροί το ονομάζουν αδενωμάτωση.

Ποιες μορφές αδενωμάτων υπάρχουν και ποια συμπτώματα μπορούν να προκαλέσουν

Οι γιατροί διακρίνουν μεταξύ των ακόλουθων αδενωμάτων, τα οποία μπορούν επίσης να προκαλέσουν διαφορετικά συμπτώματα ανάλογα με το πού αναπτύσσονται:

• Αδένωμα του γαστρεντερικού σωλήνα: εμφανίζεται ως εσωτερικό εξόγκωμα στο έντερο. Το αδένωμα του γαστρεντερικού σωλήνα μπορεί να εξελιχθεί σε κακοήθη όγκο.
• Σύμπτωμα: αίμα στα κόπρανα.

• Αδένωμα των αμυγδαλών: αφορά κυρίως τις αδενοειδείς αδένες, που ονομάζονται επίσης πολύποδες.
• Συμπτώματα: Δυσκολία στην αναπνοή- αυξημένη ευαισθησία σε λοιμώξεις στην περιοχή του λαιμού, της μύτης, των αυτιών
• Αδένωμα της υπόφυσης: καλοήθης όγκος που αναπτύσσεται από τον ιστό της αδενοϋπόφυσης και είναι σχετικά συχνός με τη μορφή προλακτινώματος. Ένα αδένωμα της υπόφυσης μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολική έκκριση μιας ή περισσότερων ορμονών του πρόσθιου λοβού της υπόφυσης.
• Συμπτώματα: Εξαρτώνται από το ποιες ορμόνες εκκρίνονται υπερβολικά. Στις γυναίκες, για παράδειγμα, ένα προλακτίνωμα μπορεί να προκαλέσει ανωμαλίες στην έμμηνο ρύση, στειρότητα, αύξηση των μαστών και/ή ροή γάλακτος. Στους άνδρες, ένα προλακτίνωμα γίνεται συχνά αντιληπτό με σεξουαλική αδιαφορία και μάλλον σπάνια με μεγέθυνση του μαστού ή/και πόνο στο στήθος.

• Νεφρικό αδένωμα: Αυτός είναι ο γενικός όρος για τα καλοήθη επιθηλιακά νεοπλάσματα του νεφρού που παράγουν ορμόνες. Διακρίνονται από το κακοήθες νεφροκυτταρικό καρκίνωμα.
• Συμπτώματα: μπορεί να εκδηλωθούν με διαφορετικές μορφές ανάλογα με την παραγωγή ορμονών

• Αδένωμα του θυρεοειδούς: ανήκει στους συχνότερους όγκους του θυρεοειδούς αδένα και προσβάλλει τις γυναίκες κατά μέσο όρο συχνότερα από τους άνδρες. Το αδένωμα του θυρεοειδούς είναι ένα νεόπλασμα του θυλακιώδους επιθηλίου στο οποίο μπορεί να παράγεται περίσσεια ορμονών.
• Συμπτώματα: Ιδρώτας, ανεπιθύμητη απώλεια βάρους, επιθυμία για φαγητό

• Αδένωμα του προστάτη (ονομάζεται επίσης καλοήθης υπερπλασία του προστάτη BPH): εμφανίζεται συχνά σε άνδρες άνω των 50 ετών. Το αδένωμα του προστάτη προκαλεί διόγκωση του προστάτη και συμπιέζει την ουρήθρα.
• Συμπτώματα: συχνή ανάγκη για ούρηση- καθυστερημένη ούρηση- αίσθηση υπολειπόμενων ούρων

• Αδένωμα των ωοθηκών: ανάλογα με το μέγεθος, το αδένωμα αφαιρείται με λαπαροσκόπηση ή χειρουργική αφαίρεση της προσβεβλημένης ωοθήκης. Κατά κανόνα αφαιρείται επίσης η σάλπιγγα από την ηλικία των 40 ετών και, μετά την εμμηνόπαυση, η μήτρα καθώς και οι ωοθήκες και οι δύο σάλπιγγες.
• Συμπτώματα: Εμφανίζονται μόνο όταν το αδένωμα των ωοθηκών εκτοπίζει άλλα όργανα λόγω του μεγέθους του και μπορεί να εκδηλωθεί με τη μορφή αισθήματος πληρότητας, διαταραχής της αφόδευσης του εντέρου και της ουροδόχου κύστης καθώς και πόνου στη μέση ή στην κοιλιά. Εάν το αδένωμα παράγει ορμόνες, μπορεί επίσης να εμφανιστεί αιμορραγία εκτός εμμήνου ρύσεως.

• Ηπατοκυτταρικό αδένωμα: μπορεί να εμφανιστεί σε γυναίκες λόγω μακροχρόνιας χρήσης αντισυλληπτικών από το στόμα, εάν υπάρχει γενετική προδιάθεση γι' αυτό. Ένα ηπατοκυτταρικό αδένωμα περιβάλλεται από εξωτερική κάψα, αναπτύσσεται μεμονωμένα ή κατά ομάδες, συνήθως στον δεξιό λοβό του ήπατος, και μπορεί να φτάσει σε μέγεθος αρκετών εκατοστών.
• Συμπτώματα: έντονο κοιλιακό άλγος λόγω νέκρωσης ή αιμορραγίας του αδενώματος- το ένα δέκατο των αιμορραγιών μπορεί να είναι απειλητικό για τη ζωή

• Αδένωμα θηλής: είναι καλοήθης όγκος που εμφανίζεται στην περιοχή της θηλής(μαστίλη ). Το αδένωμα της θηλής είναι συνήθως μακροσκοπικά διογκωμένο.
• Συμπτώματα: αντιδρά επώδυνα στην πίεση και τείνει να αιμορραγεί εύκολα όταν αγγίζεται.

• Ινοαδένωμα: είναι ο συνηθέστερος τύπος καλοήθους όγκου του μαστού, ο οποίος εμφανίζεται κυρίως μεταξύ των ηλικιών 20 και 40 ετών και σχεδόν ποτέ δεν εκφυλίζεται.
• Συμπτώματα: Ένα ινοαδένωμα μπορεί να γίνει αισθητό στο μαστό ως όγκος, μπορεί να μετακινηθεί και διακρίνεται εύκολα από τον περιβάλλοντα ιστό του μαστού.

Πώς διαγιγνώσκεται ένα αδένωμα

Ανάλογα με τον τύπο της νόσου, ένα αδένωμα μπορεί να διαγνωστεί κατά τη διάρκεια μιας εξέτασης ρουτίνας ή μιας πρώιμης διαγνωστικής εξέτασης. Αυτό περιλαμβάνει, για παράδειγμα, το αδένωμα του γαστρεντερικού σωλήνα, το οποίο εντοπίζεται με κολονοσκόπηση και επακόλουθη μικροσκοπική εξέταση. Η διάγνωση ενός ινοαδενώματος, από την άλλη πλευρά, γίνεται με υπερηχογραφική εξέταση (υπερηχογραφία) ή παρακέντηση.

Εάν ένα αδένωμα παράγει επίσης ορμόνες, όπως το αδένωμα της υπόφυσης, αυτές μπορούν να ανιχνευθούν με μια εξέταση αίματος και στη συνέχεια ο όγκος μπορεί να αναζητηθεί με αξονική τομογραφία (CT) ή μαγνητική τομογραφία (MRI). Εάν υπάρχει υποψία ότι ο όγκος παράγει αυξητικές ορμόνες, πρέπει επίσης να διενεργηθεί δοκιμασία πρόκλησης (δοκιμασία φόρτισης γλυκόζης).

Πώς αντιμετωπίζεται ένα αδένωμα

Ανάλογα με τη μορφή του αδενώματος και τα συμπτώματα που προκαλεί, μπορεί να χρησιμοποιηθεί χειρουργική επέμβαση, εάν είναι απαραίτητο. Αυτό συμβαίνει, για παράδειγμα, με τα αδενώματα των νεφρών ή των φαρυγγικών αμυγδαλών που εμφανίζονται στην πρώιμη παιδική ηλικία. Είναι δυνατή η αφαίρεση των φαρυγγικών αμυγδαλών με αδενοτομία ή χειρουργικά με τη χρήση λέιζερ ή μαχαιριού απόξεσης. Το αδένωμα του θυρεοειδούς αφαιρείται επίσης συνήθως χειρουργικά ή καταστρέφεται με ραδιοϊοδιοθεραπεία.

Σε κάθε περίπτωση, η θεραπεία ενός αδενώματος στοχεύει πάντα στην πλήρη αφαίρεση του όγκου. Στην περίπτωση όγκων που παράγουν αυξητική ορμόνη, αυτό μπορεί να γίνει και με φαρμακευτική αγωγή. Είναι επίσης δυνατόν να ληφθεί φαρμακευτική αγωγή για τη μείωση του μεγέθους του όγκου πριν από τη χειρουργική επέμβαση, εάν το αδένωμα εξακολουθεί να είναι πολύ μεγάλο ή εάν είναι δύσκολο να διαχωριστεί από τον γειτονικό ιστό. Εάν δεν είναι δυνατή ούτε η χειρουργική επέμβαση ούτε η φαρμακευτική θεραπεία, μπορεί επίσης να εξεταστεί το ενδεχόμενο ακτινοθεραπείας.