Τι είναι το ίνωμα

Ένα ίνωμα είναι ο νέος σχηματισμός συνδετικού ιστού στον οποίο εμφανίζονται διάφορες αναπτύξεις που οφείλονται σε ορισμένα κύτταρα του συνδετικού ιστού (τα λεγόμενα ινοκύτταρα). Τα ινομυώματα είναι μικροί καλοήθεις όγκοι.

Ποιες μορφές ινομυωμάτων διακρίνονται

Τα ινομυώματα διακρίνονται στις ακόλουθες μορφές:

• Μαλακό ίνωμα (fibroma molle ή fibroma pendulans):
• πρόκειται για μικρούς, δερματόμορφους όγκους που μπορεί να εμφανιστούν τόσο σε γυναίκες όσο και σε άνδρες, οι οποίοι όμως προσβάλλουν περισσότερο από το μέσο όρο τους υπέρβαρους. Τα μαλακά ινομυώματα συχνά σχηματίζονται για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της εφηβείας ως προεξοχές του δέρματος μεγέθους μερικών χιλιοστών. Λόγω της εμφάνισής τους, τα μαλακά ινομυώματα αποκαλούνται στην καθομιλουμένη και ποδοβολημένα κονδυλώματα, καθώς κρέμονται σαν μια μικρή τσάντα από μια στενή βάση. Τα μαλακά ινομυώματα σχηματίζονται συνήθως στο λαιμό, τις μασχάλες και τη βουβωνική χώρα. Μπορούν να εμφανιστούν μεμονωμένα ή σε πολλαπλάσια.
• Σκληρό ινομύωμα (ιστιοκύττωμα ή δερματοϊνομύωμα):
• εμφανίζονται ιδιαίτερα συχνά στα πόδια, αλλά και στα χέρια ή στην περιοχή του κορμού. Η πλειονότητα όλων των ενηλίκων έχει τουλάχιστον ένα σκληρό ίνωμα, το οποίο εμφανίζεται ως σκουρόχρωμο έως ανοιχτό καφέ οζίδιο μεγέθους μερικών χιλιοστών στο δέρμα. Οι νεαρές γυναίκες έχουν περισσότερες πιθανότητες από το μέσο όρο να αναπτύξουν ένα σκληρό ίνωμα στα πόδια τους.
• Ινομύωμα ερεθισμού:
• πρόκειται για ένα ίνωμα του βλεννογόνου του στόματος, το οποίο εμφανίζεται ιδίως όταν υπάρχουν επαναλαμβανόμενες ερεθισμένες περιοχές στο στόμα. Αυτό περιλαμβάνει κυρίως την περιοχή των μάγουλων, αλλά και τα ούλα ή την περιοχή του δέρματος στο πλάι της γλώσσας. Το ερεθιστικό ίνωμα είναι ένας μικρός, λείος και περιορισμένος όζος που έχει το ίδιο χρώμα με τον περιβάλλοντα ιστό ή ελαφρώς ανοιχτότερο.

Τα οστικά ινομυώματα, τα οποία είναι μάλλον σπάνια αλλά αποτελούν όγκους, μπορούν να χωριστούν στους ακόλουθους υποτύπους:

• Οστικό ίνωμα: πρόκειται για έναν σπάνιο, καλοήθη όγκο του κρανίου του προσώπου. Συνήθως εμφανίζεται στο οστό της κάτω γνάθου.
• Μη οστεοποιητικό ίνωμα (φλοιώδες ελάττωμα): είναι μια παθολογική μεταβολή του συνδετικού ιστού του οστού, η οποία σε ορισμένες περιπτώσεις αναπτύσσεται στα παιδιά.
• Χονδρομυξοειδές ίνωμα: εμφανίζεται συνήθως στα μακρά σωληνοειδή οστά και προσβάλλει κυρίως τους εφήβους.
• Δεσμοπλαστικό ίνωμα: περιγράφει έναν επιθετικά αναπτυσσόμενο οστικό όγκο που προσβάλλει κυρίως νέους ανθρώπους.
• Αγγειοϊνώματα: εντοπίζονται στο ρινοφάρυγγα, διατρέχονται από πολλά αγγεία και εμφανίζονται σχεδόν αποκλειστικά σε άνδρες εφήβους.

Ποιες είναι οι αιτίες των ινομυωμάτων

Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα αίτια των ινομυωμάτων είναι ακόμη άγνωστα. Τα μαλακά ινομυώματα, τα οποία ανήκουν στην ομάδα των αρματωμάτων, μπορεί να αναπτυχθούν λόγω ελαττώματος στον εμβρυϊκό βλαστικό ιστό, από τον οποίο μπορούν να αναπτυχθούν με την πάροδο του χρόνου διάφορες μορφές ιστών (οι λεγόμενες διαφοροποιήσεις).

Επιπλέον, μεμονωμένες ασθένειες έχουν τη φήμη ότι συμβάλλουν στη δημιουργία χαμαρτωμάτων. Σε αυτές περιλαμβάνεται, για παράδειγμα, το σύνδρομο Cowden, αλλά και η νευροϊνωμάτωση τύπου 1 (νόσος Recklinghausen). Επομένως, οι κληρονομικοί παράγοντες διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στην ανάπτυξη ενός ινομυώματος.

Τα σκληρά ινομυώματα, από την άλλη πλευρά, προσβάλλουν συχνότερα από το μέσο όρο τους ασθενείς με συστηματικό ερυθηματώδη λύκο καθώς και με ανοσοανεπάρκεια AIDS ή/και με ανοσοποιητικό σύστημα που καταστέλλεται από φάρμακα, για παράδειγμα μετά από μεταμόσχευση. Οι γιατροί υποθέτουν ότι τα σκληρά ινομυώματα μπορεί να σχηματιστούν ως αποτέλεσμα μικρών φλεγμονών του συνδετικού ιστού, όπως μετά από τσιμπήματα εντόμων, αγκάθια φυτών ή τη φλεγμονή ενός θύλακα τρίχας (φυλλοξήρα).

Ποια είναι τα συμπτώματα ενός ινομυώματος

Ένα ινομύωμα είναι ορατό στο εξωτερικό του δέρματος, αλλά συνήθως δεν προκαλεί πόνο, εκτός αν τραυματιστεί. Ως μαλακό ίνωμα, μπορεί να πάρει σχήμα μίσχου ή να σχηματίσει μικρές ρυτίδες στην επιφάνεια αν πρόκειται για μεγάλη ανάπτυξη. Κατά κανόνα, η πλειονότητα όλων των ινομυωμάτων έχει χρώμα δέρματος. Εάν προσπαθήσετε να τα γυρίσετε, παίρνουν ένα κόκκινο έως μαύρο χρώμα λόγω του τραυματισμού των αιμοφόρων αγγείων. Τα σκληρά ινομυώματα, από την άλλη πλευρά, τείνουν να έχουν μια κάπως πιο σκούρα έως γκριζοκαφέ απόχρωση χρώματος και είναι είτε ελαφρώς ανυψωμένα είτε βυθισμένα σε σχέση με την επιφάνεια του δέρματος. Τα σκληρά ινομυώματα χαρακτηρίζονται από το τυπικό σημείο Fitzpatrick: Εάν πιέσετε την περιοχή γύρω από το σκληρό ίνωμα με τον αντίχειρα και τον δείκτη, αυτό βυθίζεται μέσα στο δέρμα.

Πώς γίνεται η διάγνωση ενός ινομυώματος

Τα ινομυώματα διαγιγνώσκονται από δερματολόγο. Εάν πρόκειται για ένα τυπικό ίνωμα, μπορεί να γίνει αντιληπτό με την πρώτη ματιά. Ωστόσο, για μια πιο λεπτομερή εξέταση, ο δερματολόγος μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα ειδικό μεγεθυντικό όργανο (που ονομάζεται δερματοσκόπιο) για να εκτιμήσει καλύτερα τη διάσταση, το σχήμα και το μέγεθος, αλλά και τη δομή και τις άκρες. Εάν υπάρχει υποψία ότι πρόκειται για κακοήθη όγκο, το λεγόμενο κακοήθες μελάνωμα, ο δερματολόγος θα πάρει δείγμα ιστού το οποίο μπορεί να εξεταστεί ιστολογικά.

Πώς αντιμετωπίζεται ένα ινομύωμα

Από ιατρικής άποψης, ένα ινομύωμα δεν χρειάζεται θεραπεία, διότι τόσο τα μαλακά όσο και τα σκληρά ινομυώματα είναι γενικά αβλαβή. Τα ινομυώματα δεν ενέχουν κίνδυνο εκφυλισμού, ούτε μπορούν να εξελιχθούν σε καρκίνο του δέρματος. Συνήθως σταματούν να αναπτύσσονται όταν φτάσουν σε ένα ορισμένο μέγεθος και παραμένουν αμετάβλητα.

Παρ' όλα αυτά, ορισμένοι ασθενείς επιθυμούν την αφαίρεση ενός ινομυώματος για αισθητικούς λόγους. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα εάν το ίνωμα βρίσκεται στο πρόσωπο, στο λαιμό ή στην ευαίσθητη περιοχή. Τα μεγαλύτερα ινομυώματα ενέχουν επίσης έναν ορισμένο κίνδυνο τραυματισμού, καθώς μπορούν εύκολα να πιαστούν από τα ρούχα ή τα κοσμήματα, και γι' αυτό συχνά αφαιρούνται. Η διαδικασία είναι συνήθως απλή. Ανάλογα με το μέγεθος του ινομυώματος, ο δερματολόγος μπορεί να πραγματοποιήσει την αφαίρεση υπό τοπική αναισθησία. Ανάλογα με τη διάσταση και το σχήμα του όγκου, μπορεί να χρειαστεί να γίνει συρραφή της περιοχής στη συνέχεια.