Τι είναι το ινοσάρκωμα

Το ινοσάρκωμα ή ινοβλαστικό σάρκωμα είναι ένας κακοήθης καρκίνος που προέρχεται από κύτταρα του συνδετικού ιστού. Κατ' αρχήν, όχι μόνο οι άνθρωποι αλλά και τα ζώα (ιδίως τα θηλαστικά) μπορούν να προσβληθούν από αυτή τη μορφή καρκίνου. Ιδιαίτερα οι γάτες πάσχουν συχνά από ινοσάρκωμα, καθώς είναι ένας από τους πιο συνηθισμένους όγκους του δέρματος σε αυτές. Αν και το ινοσάρκωμα είναι λιγότερο συχνό στους ανθρώπους από ό,τι άλλοι τύποι καρκίνου, μπορεί να αναπτυχθεί σε οποιαδήποτε ηλικία και μπορεί να είναι συγγενές. Ως εκ τούτου, οι γιατροί κάνουν διάκριση μεταξύ συγγενούς και βρεφικού ινοσαρκώματος, το οποίο μπορεί να εμφανιστεί σε παιδιά έως την ηλικία των 5 ετών, και μιας ενήλικης μορφής ινοσαρκώματος. Κατά μέσο όρο, οι άνδρες ηλικίας άνω των 50 ετών έχουν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν ινοσάρκωμα από ό,τι οι γυναίκες, αν και η ενήλικη μορφή ινοσαρκώματος εξακολουθεί να είναι μάλλον σπάνια, σε ποσοστό περίπου 2%. Τα παιδιά, από την άλλη πλευρά, είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν ινοσάρκωμα, με μέσο όρο δέκα τοις εκατό.

Πώς αναπτύσσεται ένα ινοσάρκωμα

Ένα ινοσάρκωμα χαρακτηρίζεται από τους ανώριμους ινοβλάστες ή τα αναπλαστικά ατρακτοειδή κύτταρα. Οι ινοβλάστες είναι τα κύτταρα που αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος του συνδετικού ιστού και παίζουν σημαντικό ρόλο στη σύνθεση της μεσοκυττάριας ουσίας. Κατά κανόνα, το ινοσάρκωμα σχηματίζεται συνήθως στα πόδια, αλλά μπορεί επίσης να αναπτυχθεί στα χέρια και στην πλάτη. Δεδομένου ότι τα καρκινικά κύτταρα φθάνουν στα όργανα και μέσω της κυκλοφορίας του αίματος, τα ινοσαρκώματα συχνά σχηματίζουν εκεί μεταστάσεις.

Ποιες είναι οι αιτίες του ινοσαρκώματος

Μέχρι στιγμής, οι γιατροί δεν έχουν καταφέρει να εντοπίσουν τις σαφείς αιτίες που συμβάλλουν στην ανάπτυξη ινοσαρκώματος. Ωστόσο, υπάρχουν υποψίες ότι οι ακόλουθοι παράγοντες μπορεί να ευνοούν την ανάπτυξη ινοσαρκώματος:

• (συχνή) επαφή με αμίαντο, διοξίνη ή/και χλωριούχο πολυβινύλιο,
• Ακτινοθεραπεία που χορηγήθηκε για προηγούμενο καρκίνο,
• ανθυγιεινός τρόπος ζωής, όπως υπερβολικό κάπνισμα ή/και υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, κακή και πλούσια σε λιπαρά διατροφή ή/και λίγη έως καθόλου σωματική δραστηριότητα.

Πώς αναπτύσσεται το ινοσάρκωμα στα ζώα

Όπως και στους ανθρώπους, το ινοσάρκωμα στα ζώα μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε μέρος του σώματος. Ωστόσο, είναι αξιοσημείωτο ότι το ινοσάρκωμα αναπτύσσεται ιδιαίτερα στις περιοχές όπου έχει προηγηθεί εμβολιασμός. Αυτό υποστηρίζεται, μεταξύ άλλων, από το γεγονός ότι ορισμένοι υπότυποι του εμβολίου FeLV έχουν επίσης ανιχνευθεί στον ιστό ινοσαρκωμάτων.

Ποια συμπτώματα προκαλεί ένα ινοσάρκωμα

Τα συγκεκριμένα συμπτώματα που προκαλεί ένα ινοσάρκωμα εξαρτώνται πάντα αποκλειστικά από την εντόπισή του. Συνήθως, ωστόσο, ένα ινοσάρκωμα δεν προκαλεί συγκεκριμένα συμπτώματα, ιδίως στα αρχικά στάδια, γεγονός που καθιστά δύσκολη την έγκαιρη διάγνωση. Ένας άλλος επιβαρυντικός παράγοντας είναι ότι, δυστυχώς, συνήθως γίνονται λανθασμένες διαγνώσεις και λανθασμένες θεραπείες. Όλα αυτά οδηγούν στο γεγονός ότι το ινοσάρκωμα συνήθως διαγιγνώσκεται αργά και έχει ήδη εξαπλωθεί σε μεταστάσεις μέχρι τότε.

Οι ασθενείς με ινοσάρκωμα παραπονιούνται για (επώδυνους) όζους κάτω από το δέρμα σε αρκετά προχωρημένο στάδιο. Συχνά, αυτοί οι όζοι μπορεί να πάρουν ένα κοκκινωπό έως καφετί χρώμα και δεν μπορούν να μετακινηθούν. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί επίσης να εμφανιστούν έλκη και διόγκωση των λεμφαδένων. Πολλοί ασθενείς παραπονιούνται επίσης για σοβαρή κόπωση ή/και εξάντληση ή/και αφύσικη ωχρότητα. Εάν το ινοσάρκωμα συνεχίσει να αναπτύσσεται χωρίς να ανιχνεύεται και χωρίς θεραπεία, μπορεί επίσης να οδηγήσει σε ανεπιθύμητη απώλεια βάρους.

Πότε πρέπει να ζητείται η συμβουλή γιατρού

Εάν υπάρχουν ασυνήθιστα οιδήματα, εξογκώματα, αναπτύξεις ή αλλαγές στη δομή των ιστών, αυτά θα πρέπει πάντα να διευκρινίζονται από γιατρό. Αυτό ισχύει πολύ περισσότερο εάν αυτές οι ασυνήθιστες δερματικές αλλαγές αυξάνονται σε ένταση, έκταση ή/και μέγεθος. Εάν, επιπλέον, εμφανιστεί πόνος και ο ασθενής αισθάνεται γενικά αδιαθεσία ή/και δυσφορία, θα πρέπει σε κάθε περίπτωση να συμβουλευτείτε γιατρό.

Πώς διαγιγνώσκεται το ινοσάρκωμα

Εάν το οίδημα εμφανιστεί και μεγαλώνει γρήγορα χωρίς προηγούμενους τραυματισμούς, μπορεί να υπάρχει βάσιμη υποψία ινοσαρκώματος και επομένως θα πρέπει να διευκρινιστεί από γιατρό. Προκειμένου να τεθεί η διάγνωση, ο γιατρός θα εξετάσει πρώτα τον όγκο χρησιμοποιώντας τις συνήθεις απεικονιστικές μεθόδους, όπως υπερηχογράφημα, ηλεκτρονικό υπολογιστή ή/και μαγνητική τομογραφία και θα διαπιστώσει εάν ο όγκος έχει ήδη κάνει μετάσταση. Σε αντίθεση με άλλους καλοήθεις καρκίνους, ένας κακοήθης όγκος συνήθως τροφοδοτείται αρκετά καλά με αίμα. Δεδομένου ότι τα ινοσαρκώματα συχνά κάνουν μετάσταση στους πνεύμονες, ο γιατρός θα κάνει συνήθως και ακτινογραφία των πνευμόνων αφού επιβεβαιώσει τη διάγνωση. Επιπλέον, μπορεί να ληφθεί δείγμα ιστού και να διενεργηθεί βιοψία. Αυτό γίνεται με την πρώτη αφαίρεση ιστού από τον όγκο με τη χρήση βελόνας και την αποστολή του σε παθολόγο για περαιτέρω διευκρινίσεις.

Πώς αντιμετωπίζεται το ινοσάρκωμα

Το ινοσάρκωμα αφαιρείται συνήθως χειρουργικά. Για να αποφευχθεί η υποστροφή του ινοσαρκώματος, μετά την επέμβαση χορηγείται χημειοθεραπεία ή/και ακτινοθεραπεία. Εάν, από την άλλη πλευρά, το ινοσάρκωμα βρίσκεται ήδη σε προχωρημένο στάδιο και ενδεχομένως έχει ήδη εξαπλωθεί σε μεταστάσεις, δεν θα είναι πλέον δυνατή η χειρουργική αφαίρεση όλων των σημείων του όγκου. Αντί για θεραπευτική αγωγή, θα χορηγηθεί στον ασθενή κατάλληλη αναλγητική φαρμακευτική αγωγή.

Ποιες είναι οι προοπτικές θεραπείας του ινοσαρκώματος

Οι πιθανότητες πλήρους ανάρρωσης από το ινοσάρκωμα είναι μάλλον φτωχές, τόσο στον άνθρωπο όσο και στα ζώα. Αυτό οφείλεται συνήθως στο γεγονός ότι τα ινοσαρκώματα διαγιγνώσκονται μάλλον αργά. Εάν, από την άλλη πλευρά, εντοπιστούν και αντιμετωπιστούν σε πρώιμο στάδιο, οι πιθανότητες ανάρρωσης βελτιώνονται ανάλογα.

Βασικά, ισχύει το εξής: Όσο περισσότερο έχει ήδη εξαπλωθεί ένα ινοσάρκωμα στον συνδετικό ιστό, τόσο χειρότερη είναι η πρόγνωση για πλήρη ίαση. Αυτό ισχύει ακόμη περισσότερο εάν έχουν ήδη σχηματιστεί μεταστάσεις. Στην περίπτωση αυτή, η θεραπεία του ασθενούς επικεντρώνεται σε μέτρα παράτασης της ζωής και στη μείωση του υπάρχοντος πόνου.