Τι είναι ο κακοήθης όγκος του εγκεφάλου

Ένας κακοήθης (κακοήθης) όγκος του εγκεφάλου εκδηλώνεται ως όγκος στον εγκέφαλο, όπου ο όγκος μπορεί να έχει προέλθει από τον εγκέφαλο ή να έχει εξαπλωθεί στον εγκέφαλο μέσω μεστάστασης από άλλο μέρος του σώματος. Ο κακοήθης όγκος του εγκεφάλου, που ονομάζεται επίσης γλοιοβλάστωμα, είναι η πιο επιθετική μορφή όγκου εγκεφάλου, ο οποίος εμφανίζεται συχνότερα σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας. Οι άνδρες έχουν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν κακοήθη όγκο στον εγκέφαλο από ό,τι οι γυναίκες. Η μέση ηλικία εμφάνισης είναι μεταξύ 55 και 65 ετών.

Το γλοιοβλάστωμα ανήκει στην ομάδα των γλοιωμάτων, επειδή εδώ και πολύ καιρό θεωρείται ότι το γλοιοβλάστωμα αναπτύσσεται από τον υποστηρικτικό ιστό του εγκεφάλου, τα λεγόμενα γλοιακά κύτταρα. Ωστόσο, δεν υπάρχουν μέχρι στιγμής αποδείξεις γι' αυτό. Ένας κακοήθης όγκος στον εγκέφαλο αναπτύσσεται πολύ γρήγορα και επιθετικά.

Πώς και πού σχηματίζονται οι κακοήθεις όγκοι του εγκεφάλου

Τα γλοιοβλαστώματα μπορούν να αναπτυχθούν από τα λιγότερο κακοήθη αστροκυττώματα. Εκδηλώνονται ιδιαίτερα συχνά στον εγκέφαλο. Γενικά, τα γλοιοβλαστώματα μπορούν να εμφανιστούν σε όλους τους λοβούς του εγκεφάλου, αλλά είναι συχνότερα στους μετωπιαίους και κροταφικούς λοβούς. Τα γλοιοβλαστώματα εμφανίζονται σπανιότερα στην παρεγκεφαλίδα, στο στέλεχος του εγκεφάλου και στο νωτιαίο μυελό. Εάν πρόκειται για τα λεγόμενα ημισφαιρικά γλοιοβλαστώματα, συχνά αναπτύσσονται πάνω από τη ράβδο στην άλλη πλευρά. Αυτοί οι τύποι όγκων ονομάζονται "γλοιώματα πεταλούδας" . Τα γλοιοβλαστώματα χαρακτηρίζονται γενικά από τη διάχυτη διηθητική τους ανάπτυξη.

Τι προκαλεί κακοήθεις όγκους στον εγκέφαλο

Τα ακριβή αίτια ανάπτυξης και οι παράγοντες κινδύνου των γλοιοβλαστωμάτων δεν είναι ακόμη γνωστά. Η υπόθεση ότι η συχνή και εντατική επαφή με το κινητό ραδιόφωνο θα μπορούσε να συμβάλει στην ανάπτυξη γλοιοβλαστωμάτων δεν έχει ακόμη επιβεβαιωθεί. Μια γενετική προδιάθεση μπορεί επίσης να αποκλειστεί σύμφωνα με την τρέχουσα κατάσταση των γνώσεων .

Πώς μπορεί να προληφθεί ένας κακοήθης όγκος στον εγκέφαλο

Δεν ακόμη δυνατή η πρόληψη της ανάπτυξης κακοήθους όγκου στον εγκέφαλο ή η διάγνωσή του σε πρώιμο στάδιο στο πλαίσιο ενός προληπτικού ιατρικού ελέγχου .

Ποια είναι τα συμπτώματα ενός κακοήθους όγκου στον εγκέφαλο

Ένας κακοήθης όγκος στον εγκέφαλο μπορεί να εκδηλωθεί μέσω των ακόλουθων παραπόνων και θα πρέπει να διευκρινιστεί επειγόντως από γιατρό:

• Πονοκέφαλος,
• Ζάλη,
• Αλλαγές στην προσωπικότητα, οι οποίες μπορεί να εκδηλωθούν, για παράδειγμα, ως άγχος, κατάθλιψη ή έλλειψη αναστολών,
• Αίσθημα αδυναμίας,
• Αισθητηριακές διαταραχές,
• Διαταραχές της ισορροπίας,
• Διαταραχή της συγκέντρωσης ή/και της μνήμης,
• Επιληπτικές κρίσεις ή/και παράλυση,
• Απώλεια συντονισμού,
• αιφνίδιες επιληπτικές κρίσεις,
• Διαταραχές της όρασης και του λόγου

 
Τα συμπτώματα ενός γλοιοβλαστώματος εξαρτώνται πάντα από τη θέση του εγκεφάλου όπου έχει σχηματιστεί ο όγκος. Μπορούν επίσης να ποικίλουν σε ένταση καθώς ο όγκος μεγαλώνει.

Πώς διαγιγνώσκεται ένας κακοήθης όγκος στον εγκέφαλο

Όπως με άλλους τύπους καρκίνου, ένας κακοήθης όγκος στον εγκέφαλο διαγιγνώσκεται με τη χρήση ακόλουθων κοινών διαδικασιών απεικονιστικής εξέτασης:

• Υπολογιστική τομογραφία (CT): μπορεί να δείξει εικόνες του εγκεφάλου ως διαδικασία που βασίζεται σε ακτίνες Χ.
• Απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού (MRI): έχει αποτελέσει την καθιερωμένη μέθοδο για τη διάγνωση των όγκων του εγκεφάλου.
• Τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων (ΡΕΤ): σε αυτή τη διαδικασία, εγχέεται ένα ασθενώς ραδιενεργά επισημασμένο αμινοξύ ως σκιαγραφικός παράγοντας και στη συνέχεια προσδιορίζεται η κατανομή του στον ιστό του εγκεφάλου και του όγκου.

 
Ωστόσο, προκειμένου να προσδιοριστεί με σαφήνεια ο όγκος ως κακοήθης, είναι απαραίτητη η λήψη δείγματος ιστού (βιοψία). Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί επίσης να παραγγελθεί συμπληρωματική εξέταση, όπως ηλεκτροεγκεφαλογράφημα ή/και οσφυονωτιαία παρακέντηση. Οι εξετάσεις αυτές καθιστούν δυνατή την εκτίμηση της τάσης επιληπτικών κρίσεων, αλλά και τη διαφορική διαγνωστική διαφοροποίηση από λεμφώματα ή εγκεφαλικά αποστήματα.

Κατά τη στιγμή της διάγνωσης, τα γλοιοβλαστώματα μπορεί είτε να εμφανιστούν σε ένα σημείο του εγκεφάλου είτε να είναι ορατά με τη δημιουργία πολλών όγκων. Χαρακτηριστικό για ένα γλοιοβλάστωμα είναι η διάχυτη και διηθητική ανάπτυξη. Συγκεκριμένα αυτό σημαίνει ότι τα καρκινικά κύτταρα αναπτύσσονται ανεξέλεγκτα μέσα στον υγιή εγκεφαλικό ιστό.

Πώς αντιμετωπίζεται ένας κακοήθης όγκος στον εγκέφαλο

Η πρώτη επιλογή θεραπείας είναι πάντα η χειρουργική αφαίρεση του όγκου (εκτομή όγκου). Ο στόχος είναι πάντα να αφαιρεθεί το ορατό μέρος του όγκου όσο το δυνατόν πιο ολοκληρωτικά χωρίς να επηρεαστούν οι νευρολογικές ή γνωστικές λειτουργίες του εγκεφάλου. Δεδομένου ότι η πλήρης αφαίρεση του όγκου στον εγκέφαλο είναι σχεδόν αδύνατη, τα εναπομείναντα καρκινικά κύτταρα του γλοιοβλαστώματος αντιμετωπίζονται μετά την επέμβαση με συνδυασμό διαφόρων μορφών θεραπείας, όπως χημειοθεραπεία και ακτινοβολία. Στην περίπτωση της ακτινοβολίας, η κυτταρική διαίρεση παρεμποδίζεται με τη λεγόμενη ακτινοβολία φωτονίων, προκειμένου να ανασταλεί η περαιτέρω ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων. Στην καλύτερη περίπτωση, η ακτινοβολία οδηγεί στο θάνατο των καρκινικών κυττάρων. Η χημειοθεραπεία , από την άλλη πλευρά, χρησιμοποιεί το φάρμακο τεμοζολομίδη. Πρόκειται για ένα φάρμακο που υποτίθεται ότι εμποδίζει τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων . Η τεμοζολομίδη είναι μία από τις λεγόμενες αλκαϊλάνσες, η οποία βλάπτει τη γενετική πληροφορία του όγκου, δηλαδή το DNA του, και έτσι εμποδίζει τον πολλαπλασιασμό του.

Ποια είναι η πρόγνωση για έναν κακοήθη όγκο στον εγκέφαλο

Ένας κακοήθης όγκος του εγκεφάλου δεν είναι θεραπεύσιμος μέχρι στιγμής. Λόγω της διάχυτης διήθησης του εγκεφαλικού ιστού από τα καρκινικά κύτταρα, είναι σύνηθες η νόσος να αναπτύσσεται εκ νέου μέσα σε λίγους μήνες μετά τη θεραπεία. Ωστόσο, χάρη στην εντατική έρευνα, οι γιατροί κατάφεραν να επηρεάσουν σημαντικά θετικά την πορεία της νόσου τα τελευταία χρόνια, έτσι ώστε το ποσοστό επιβίωσης έχει βελτιωθεί και πολλοί ασθενείς συνεχίζουν να ζουν με το γλοιοβλάστωμα για αρκετά χρόνια. Αυτό κατέστη δυνατό κυρίως χάρη στις προόδους στη μικρονευροχειρουργική, αλλά επίσης χάρη στην ακτινοθεραπεία που είναι λιγότερο επιβαρυντική για τον ασθενή και τη βελτιωμένη θεραπεία με χημειοθεραπευτικά φάρμακα.

Πώς είναι η ζωή με έναν κακοήθη όγκο στον εγκέφαλο

Ιδιαίτερα μετά από μια επέμβαση, η ενδονοσοκομειακή ή εξωνοσοκομειακή αποκατάσταση μπορεί να είναι ενδεδειγμένη. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα εάν ο ασθενής πρέπει να ξαναμάθει την μυϊκή του κινητικότητα ή την ικανότητά του να μιλάει. Για τους ασθενείς με όγκο στον εγκέφαλο, ωστόσο, η σταθεροποίηση του οικογενειακού περιβάλλοντος πρέπει να είναι η πρώτη προτεραιότητα. Εάν, συνεπώς, οι ασθενείς προτιμούν τη θεραπεία στο σπίτι, θα πρέπει να τους δοθεί η δυνατότητα .