Ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης με μια ματιά

Ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης (καρκίνωμα της ουροδόχου κύστης) αναφέρεται σε έναν κακοήθη καρκίνο που συνήθως ξεκινά από το τοίχωμα της ουροδόχου κύστης (ουροθήλιο). Κατά μέσο όρο, περισσότεροι άνδρες από ό,τι γυναίκες αναπτύσσουν καρκίνο της ουροδόχου κύστης, ενώ ένας στους πέντε είναι κάτω των 65 ετών. Στα αρχικά στάδια, ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης δεν προκαλεί σχεδόν καθόλου συμπτώματα, γι' αυτό και συχνά διαγιγνώσκεται αργά. Οι γιατροί δεν έχουν ακόμη ξεκαθαρίσει τον τρόπο ανάπτυξης του καρκίνου της ουροδόχου κύστης, αλλά έχουν καταφέρει να εντοπίσουν το κάπνισμα και την ηλικία ως παράγοντες κινδύνου. Η συχνή επαφή με ορισμένες χημικές ουσίες μπορεί επίσης να ευνοήσει την ανάπτυξη καρκίνου της ουροδόχου κύστης.

Ποιοι παράγοντες κινδύνου μπορούν να οδηγήσουν σε καρκίνο της ουροδόχου κύστης

Οι παράγοντες κινδύνου που μπορεί να οδηγήσουν σε καρκίνο της ουροδόχου κύστης οφείλονται κυρίως σε εξωτερικές επιδράσεις όπως:

• Το κάπνισμα (το οποίο ευθύνεται για το 70% περίπου του συνόλου των καρκινωμάτων της ουροδόχου κύστης, σύμφωνα με τους ειδικούς ιατρούς): Οι ρύποι που παράγονται από το κάπνισμα εισέρχονται στο αίμα και ξεπλένονται στην ουροδόχο κύστη με τα ούρα
• χημικές ουσίες: Σε αυτές περιλαμβάνονται κυρίως οι αρωματικές αμίνες, οι οποίες χαρακτηρίζονται ως καρκινογόνες και χρησιμοποιούνται στη χημική βιομηχανία καθώς και στη βιομηχανία καουτσούκ, δέρματος ή υφασμάτων και στο εμπόριο χρωμάτων. Εάν ένας εργαζόμενος έχει έρθει σε μεγάλη επαφή με αυτές τις ουσίες και αναπτύξει καρκίνωμα της ουροδόχου κύστης, η ασθένεια χαρακτηρίζεται ως επαγγελματική ασθένεια. Το χρονικό διάστημα μεταξύ της έκθεσης στις χημικές ουσίες και της ανάπτυξης καρκινώματος της ουροδόχου κύστης μπορεί να είναι έως και 40 έτη (λανθάνουσα περίοδος)
• χρόνιες λοιμώξεις της ουροδόχου κύστης: θεωρούνται πιθανός παράγοντας κινδύνου για καρκίνο της ουροδόχου κύστης
• Κατάχρηση παυσίπονων: τα άτομα που έχουν λάβει υψηλές δόσεις φαινασετίνης διατρέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο
• μολυσματικές ασθένειες πολλών ετών: Ιδιαίτερα επικίνδυνη είναι η λοίμωξη από τα δολώματα των ζευγαριών (σχιστόσωμα), η οποία είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη στις τροπικές και υποτροπικές περιοχές και προκαλεί τη νόσο σχιστοσωμίαση, η οποία προσβάλλει επίσης την ουροδόχο κύστη και την ουρήθρα (ουρογεννητική σχιστοσωμίαση).
• Φάρμακα που χρησιμοποιούνται στη χημειοθεραπεία: εδώ, για παράδειγμα, σημαντικό ρόλο παίζουν τα κυτταροστατικά με βάση την κυλοφωσφαμίδη, τα οποία χορηγούνται για τη λευχαιμία, τον καρκίνο του μαστού και των ωοθηκών.

Ποια είναι τα συμπτώματα του καρκίνου της ουροδόχου κύστης

Ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης εκδηλώνεται συνήθως με τα ακόλουθα μη ειδικά συμπτώματα:

• ερυθρωπός έως καστανός αποχρωματισμός των ούρων, που προκαλείται από αίμα στα ούρα, ο οποίος δεν χρειάζεται να είναι μόνιμος (εμφανίζεται στο 80% όλων των περιπτώσεων καρκίνου της ουροδόχου κύστης, αλλά μπορεί επίσης να είναι σύμπτωμα νόσου του ουροποιητικού συστήματος ή των νεφρών),
• Δυσφορία κατά την ούρηση, για παράδειγμα, αυξημένη επιθυμία για ούρηση με κένωση μικρών μόνο ποσοτήτων ούρων (πολακιουρία) που σχετίζεται με ή χωρίς πόνο (μπορεί να υποδηλώνει καρκίνο της ουροδόχου κύστης, αν και πολλοί την συγχέουν με την κυστίτιδα),
• Πόνος στα πλευρά, ο οποίος εμφανίζεται συχνά σε πιο προχωρημένο στάδιο καρκίνου της ουροδόχου κύστης,
• χρόνιες λοιμώξεις της ουροδόχου κύστης (ιδίως εάν η θεραπεία με αντιβιοτικά είναι ανεπιτυχής, αυτό μπορεί να αποτελεί ένδειξη καρκίνου της ουροδόχου κύστης)

Πώς διαγιγνώσκεται ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης

Επειδή ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης αρχικά προκαλεί ελάχιστα έως καθόλου συμπτώματα και τα συμπτώματα είναι πολύ μη ειδικά, ο καρκίνος συνήθως ανιχνεύεται μόνο σε προχωρημένο στάδιο. Εάν υπάρχει υποψία καρκίνου της ουροδόχου κύστης, ο ουρολόγος θα ρωτήσει πρώτα για το ιατρικό ιστορικό του ασθενούς και θα ζητήσει πληροφορίες σχετικά με το εάν τα ούρα είναι αποχρωματισμένα, εάν υπάρχουν προβλήματα με την ούρηση ή εάν υπάρχει επαγγελματική επαφή με χημικές ουσίες. Εάν στην εξέταση των ούρων μπορεί να ανιχνευθεί αίμα, η υποψία για καρκίνωμα της ουροδόχου κύστης γίνεται ισχυρότερη και διενεργείται ακτινογραφική εξέταση ολόκληρου του ουροποιητικού συστήματος (ουρογραφία). Εάν είναι απαραίτητο, μπορεί επίσης να παραγγελθεί υπερηχογράφημα της κοιλιάς (υπερηχογραφία) για να διαπιστωθεί η κατάσταση των νεφρών, της νεφρικής πυέλου, της ουροδόχου κύστης και του ουρητήρα. Κατά τη διάρκεια της φυσικής εξέτασης, μόνο τα μεγάλα καρκινώματα της ουροδόχου κύστης μπορούν να ψηλαφηθούν μέσω του κόλπου, του ορθού ή του κοιλιακού τοιχώματος.

Για να επιβεβαιωθεί η διάγνωση του καρκίνου της ουροδόχου κύστης, μπορεί να διενεργηθεί κυστεοσκόπηση, κατά την οποία χορηγείται στον ασθενή τοπική ή γενική αναισθησία. Η κυστεοσκόπηση παρέχει πληροφορίες σχετικά με το πόσο βαθιά έχει ήδη εισχωρήσει ο όγκος στον βλεννογόνο της ουροδόχου κύστης. Ένα δείγμα του ύποπτου ιστού (βιοψία), το οποίο λαμβάνεται με τη βοήθεια ενός ηλεκτρικού βρόχου (διουρηθρική ηλεκτροδιατομή της ουροδόχου κύστης, TUR-B), εξετάζεται από παθολόγο στο μικροσκόπιο. Εάν επιβεβαιωθεί η διάγνωση του καρκίνου της ουροδόχου κύστης, μπορεί να ακολουθήσουν περαιτέρω εξετάσεις για να καθοριστεί σε ποιο στάδιο βρίσκεται ο καρκίνος. Εκτός από υπερηχογράφημα του ήπατος, μπορεί να γίνουν ακτινογραφίες του θώρακα, αξονική τομογραφία (CT) ή μαγνητική τομογραφία (MRI) της κοιλιάς.

Πώς αντιμετωπίζεται ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης

Η θεραπεία του καρκίνου της ουροδόχου κύστης εξαρτάται πάντα από το στάδιο του καρκίνου, το μέγεθος του όγκου, τη θέση του όγκου της ουροδόχου κύστης και το πόσο γρήγορα αναπτύσσεται ο όγκος. Μια επιλογή θεραπείας είναι η ενδοσκοπική χειρουργική επέμβαση (TUR). Δεδομένου ότι περίπου το 70 % των πασχόντων έχουν μόνο έναν επιφανειακό όγκο που μπορεί να εντοπιστεί στον βλεννογόνο της ουροδόχου κύστης και δεν έχει φτάσει ακόμη στους μύες της ουροδόχου κύστης, αυτός μπορεί να αφαιρεθεί με ηλεκτρική παγίδα. Πολλοί ασθενείς λαμβάνουν τοπική χημειοθεραπεία (θεραπεία ενστάλαξης, ενδοϋπεζωκοτική χημειοθεραπεία) αμέσως μετά από αυτή τη διαδικασία για την πρόληψη της ανάπτυξης νέου καρκινώματος της ουροδόχου κύστης. Σε αυτή την περίπτωση, τα προληπτικά φάρμακα διοχετεύονται απευθείας στην ουροδόχο κύστη μετά την επέμβαση. Εάν, από την άλλη πλευρά, υπάρχει αυξημένος κίνδυνος υποτροπής, το εμβόλιο BCG (Bacillus Calmette-Guérin) κατά της φυματίωσης μπορεί επίσης να χορηγηθεί απευθείας στην ουροδόχο κύστη.

Εάν το καρκίνωμα της ουροδόχου κύστης είναι ήδη βαθιά ριζωμένο, σε ορισμένες περιπτώσεις η ουροδόχος κύστη πρέπει να αφαιρεθεί μερικώς ή πλήρως (κυστεκτομή). Επιπλέον, αφαιρούνται επίσης οι γύρω λεμφαδένες και η ουρήθρα, εάν η τελευταία έχει ήδη προσβληθεί από τον όγκο. Στους άνδρες μπορεί επίσης να αφαιρεθούν ο προστάτης και η σπερματοδόχος κύστη, ενώ στις γυναίκες σε προχωρημένο στάδιο μπορεί επίσης να αφαιρεθούν η μήτρα, μέρος του κολπικού τοιχώματος και οι ωοθήκες.