Τι είναι η λιπομάτωση

Η λιπομάτωση είναι μια διάχυτη αύξηση του λιπώδους ιστού (υπερπλασία του λιπώδους ιστού), η οποία μπορεί να εμφανιστεί κυρίως στους γοφούς και γύρω από την καρδιά (λιπομάτωση του μυελού). Η νόσος είναι μια σπάνια, καλοήθης δερματική διαταραχή που εμφανίζεται συνήθως λόγω γενετικών παραγόντων. Η λιπομάτωση χαρακτηρίζεται από την κλινική εμφάνιση πολλών ανώδυνων, ενθυλακωμένων λιπωμάτων που εμφανίζονται στον υποδόριο λιπώδη ιστό του κορμού και των άκρων.

Ποιοι τύποι λιπομάτωσης διακρίνονται

Στην ιατρική βιβλιογραφία διακρίνονται μεταξύ τους οι ακόλουθοι τέσσερις τύποι λιπωμάτωσης, οι οποίοι καθορίζουν κυρίως την εντόπιση της νόσου:

• Τύπος Ι: προσβάλλει την περιοχή του λαιμού (σύνδρομο Madelung, εντοπισμένο),
• Τύπος ΙΙ: προσβάλλει την ωμική ζώνη (ψευδοαθλητικός τύπος),
• Τύπος ΙΙΙ: προσβάλλει την πυελική ζώνη (γυναικοειδής τύπος),
• Τύπος IV: επηρεάζει την κοιλιά

Επιπλέον, η λιπομάτωση μπορεί να χωριστεί στις ακόλουθες τρεις μάλλον σπάνιες κλινικές εικόνες:

• η καλοήθης συμμετρική λιπομάτωση, που πήρε το όνομά της από τον ανακαλύπτη της Launois-Bensaude,
• η οικογενής πολλαπλή λιπομάτωση: μια πολύ σπάνια νόσος που χαρακτηρίζεται από τα πολυάριθμα, ενθυλακωμένα καλοήθη λιπώματα που εντοπίζονται στον υποδόριο λιπώδη ιστό. Η νόσος εμφανίζεται συνήθως κατά την τρίτη δεκαετία της ζωής, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να αναπτυχθεί κατά την παιδική ή εφηβική ηλικία. Η οικογενής πολλαπλή λιπομάτωση προσβάλλει κυρίως τον αυχένα, τον κορμό και τα άκρα.
• δολωτική λιπομάτωση (νόσος του Dercum)

Πώς αναπτύσσεται η λιπομάτωση και σε ποιες αιτίες μπορεί να αποδοθεί

Στη λιπομάτωση, τα λιποκύτταρα πολλαπλασιάζονται ανεξέλεγκτα πέρα από τα φυσιολογικά επίπεδα. Η λιπομάτωση μπορεί να εμφανιστεί ασύμμετρα σε διάφορα μέρη του σώματος, αλλά μπορεί επίσης να εμφανιστεί και συμμετρικά.

Οι λόγοι για την ανάπτυξη της λιπομάτωσης δεν είναι ακόμη γνωστοί. Ωστόσο, οι έρευνες υποθέτουν ότι ο κίνδυνος ανάπτυξης λιπομάτωσης αυξάνεται από τον διαβήτη, την ηπατική βλάβη, τα καρκινώματα των πνευμόνων ή τις πολυνευροπάθειες. Επιπλέον, η δυσλειτουργία του θυρεοειδούς αδένα και οι αλλαγές στα επίπεδα του ουρικού οξέος που προκαλούνται από την ουρική αρθρίτιδα μπορούν να προωθήσουν τη λιπομάτωση. Οι γιατροί υποθέτουν επίσης ότι το λεγόμενο σάρκωμα Kaposi, το οποίο εμφανίζεται ιδιαίτερα συχνά σε ασθενείς με AIDS, εμπλέκεται στην ανάπτυξη της λιπομάτωσης.

Εάν πρόκειται για οικογενή πολλαπλή λιπομάτωση, γενετικά αίτια μπορούν επίσης να συμβάλουν στην ανάπτυξη της νόσου, αν και το υποκείμενο γενετικό ελάττωμα δεν είναι ακόμη γνωστό στους ειδικούς γιατρούς.

Πώς μπορούν να προληφθούν τα λιπώματα

Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχουν κατάλληλα προληπτικά μέτρα για την πρόληψη της ανάπτυξης ενός λιπωματώματος. Εάν υπάρχει υποψία οικογενειακής πολλαπλής λιπομάτωσης, η ανθρώπινη γενετική συμβουλευτική μπορεί να βοηθήσει σε μεμονωμένες περιπτώσεις.

Ποια είναι τα συμπτώματα της λιπομάτωσης

Η λιπομάτωση είναι συνήθως ανώδυνη. Εάν πρόκειται για ιδιαίτερα μεγάλη λιπομάτωση ή εάν βρίσκεται σε μέρη του σώματος που περιορίζουν την κινητικότητα, η λιπομάτωση μπορεί να γίνει αντιληπτή ως ιδιαίτερα ενοχλητική. Επιπλέον, η λιπομάτωση επηρεάζει την αισθητική εμφάνιση, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικά ψυχολογικά προβλήματα για τους πάσχοντες.

Πώς διαγιγνώσκεται η λιπομάτωση

Αφού ληφθεί ιατρικό ιστορικό, ο ασθενής εξετάζεται κλινικά. Για τον σκοπό αυτό, μπορούν να χρησιμοποιηθούν απεικονιστικές διαδικασίες, όπως η αξονική τομογραφία (CT) ή η μαγνητική τομογραφία (MRI). Η αξονική ή η μαγνητική τομογραφία μπορεί να δείξει πόσο έχει εξαπλωθεί το λίπωμα.

Πώς αντιμετωπίζεται η λιπομάτωση

Στις περισσότερες περιπτώσεις, η λιπομάτωση δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί αιτιολογικά. Εξαίρεση αποτελεί η λεγόμενη λιπομάτωση που σχετίζεται με το αλκοόλ, η οποία μπορεί να περιοριστεί πλήρως στην ανάπτυξή της με τη συνεπή αποχή. Όσοι πάσχουν από λιπομάτωση μπορούν επομένως να αφαιρέσουν μόνο τους κυρίως ορατούς, αισθητικά ενοχλητικούς παράγοντες της νόσου από έναν αισθητικό χειρουργό. Αυτό μπορεί να γίνει με την κλασική λιποαναρρόφηση ή τη χειρουργική αφαίρεση του πλεονάζοντος λιπώδους ιστού. Ωστόσο, οι πάσχοντες θα πρέπει να γνωρίζουν ότι μια τέτοια επέμβαση δεν απομακρύνει την αιτία της νόσου. Επομένως, η χειρουργική επέμβαση μπορεί να είναι και πάλι απαραίτητη μετά από κάποιο χρονικό διάστημα.

Δεδομένου ότι η λιπομάτωση έχει συχνά πολύ σταθερό χαρακτήρα του λιπώδους ιστού, ο οποίος είναι επίσης διάσπαρτος με συνδετικό ιστό, η συμβατική λιποαναρρόφηση συνήθως δεν λειτουργεί. Η διασπορά του λιπώδους ιστού με συνδετικό ιστό ενέχει τον κίνδυνο μετεγχειρητικής αιμορραγίας. Μια εναλλακτική λύση είναι η λεγόμενη λιποαναρρόφηση με υπερήχους ή PAL. Η χειρουργική επέμβαση, από την άλλη πλευρά, είναι ιδιαίτερα δύσκολη όταν πρέπει να διορθωθούν μεγάλες περιοχές. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι όσο μεγαλύτερη είναι η επέμβαση, τόσο μεγαλύτερη είναι και η αντίστοιχη περιοχή τραύματος. Δεδομένου ότι υπάρχει επίσης κίνδυνος μετεγχειρητικής αιμορραγίας, η επαρκής μετεγχειρητική συμπίεση έχει μεγάλη σημασία. Οι παροχετεύσεις είναι γενικά ενδεδειγμένες. Διευκολύνουν το συσσωρευμένο υγρό αίμα να βρει το δρόμο του προς την έξοδο. Μετά την επέμβαση, εκτός από την αυστηρή συμπίεση με κορσέ, ο ασθενής θα πρέπει επίσης να δίνει προσοχή στην κατάλληλη φροντίδα του τραύματος και να αφήνει τις παροχετεύσεις στη θέση τους για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, όπως στην πραγματικότητα συνηθίζεται σε άλλες επεμβάσεις. Επιπλέον, ο ασθενής θα πρέπει να περιορίσει κάπως την κίνησή του μετά την επέμβαση, ώστε να μην προκαλέσει άσκοπα μετεγχειρητική αιμορραγία.

Ποιες επιπλοκές μπορεί να εμφανιστούν

Τα λιπώματα μπορεί να διαταράξουν την αισθητική αίσθηση. Ανάλογα με το πού έχει σχηματιστεί ένα λίπωμα και πόσο μεγάλο έχει γίνει, η κινητικότητα του πάσχοντος μπορεί να είναι περιορισμένη. Επιπλέον, σε μεμονωμένες περιπτώσεις μπορεί επίσης να υπάρχει μεγάλη δυσκολία στο να φορέσει και να βγάλει κανείς ρούχα.

Εάν το λιπόσωμα αφαιρεθεί με λιποαναρρόφηση ή χειρουργική επέμβαση, υπάρχει κίνδυνος μετεγχειρητικής αιμορραγίας. Επιπλέον, είναι σύνηθες η λιπομάτωση να αναπτύσσεται εκ νέου μετά από ορισμένο χρονικό διάστημα, επειδή δεν έχει αντιμετωπιστεί η αιτία της νόσου.