Monkeypox - λοίμωξη, συμπτώματα και θεραπεία
Η πιθηκοαντίληψη έχει γίνει πρόσφατα τακτικό θέμα στις ειδήσεις για την υγεία. Αυτό είναι επίσης ανησυχητικό, διότι μέχρι στιγμής ελάχιστα είναι γνωστά για τη νεοεμφανιζόμενη ασθένεια και επομένως η επικινδυνότητά της είναι δύσκολο να εκτιμηθεί. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένα στοιχεία που είναι πλέον χρήσιμο να γνωρίζουμε.
Προέλευση και εξάπλωση
Ο ιός (MPXV) που προκαλεί την ασθένεια, ο οποίος ανήκει στην οικογένεια των ιώσεων της ευλογιάς, υπάρχει στη Δυτική και Κεντρική Αφρική εδώ και πολύ καιρό. Από εκεί εξαπλώθηκε για πρώτη φορά το 2022 στην Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική, με αποτέλεσμα ορισμένες χώρες να αναγκαστούν να κηρύξουν κατάσταση έκτακτης ανάγκης για την υγεία.
Ακόμη και η ονομασία "monkeypox", επίσης "ιός της μαϊμού", είναι παραπλανητική, διότι η ασθένεια μεταδίδεται στον άνθρωπο στην πραγματικότητα από τρωκτικά. Οι πίθηκοι, όπως και οι άνθρωποι, είναι ψευδοξενιστές για το παθογόνο. Η μετάδοση από τρωκτικό σε άνθρωπο γίνεται μέσω στενής επαφής με σωματικές εκκρίσεις ή μολυσμένο κρέας. Η μόλυνση μεταξύ ανθρώπων μπορεί να συμβεί μέσω διαφόρων σωματικών υγρών, για παράδειγμα σπέρματος, εκκρίσεων πληγών ή σάλιου. Ωστόσο, για αυτό απαιτείται εντατική σωματική επαφή, με αποτέλεσμα οι μεταδόσεις να έχουν μέχρι στιγμής ανιχνευθεί κυρίως σε σεξουαλικές επαφές. Κατ' αρχήν, ωστόσο, κάθε στενή σωματική επαφή καθώς και η επαφή με μολυσμένα αντικείμενα θεωρείται πιθανή πηγή μόλυνσης. Συνολικά, η πιθηκοαντίληψη θεωρείται πολύ λιγότερο μεταδοτική από ό,τι, για παράδειγμα, οι ιοί της κορώνας, του κρυολογήματος ή της γρίπης.
Συμπτώματα και θάνατοι
Μετά από μια περίοδο επώασης χωρίς συμπτώματα 5-21 ημερών, κατά την οποία οι ίδιοι οι προσβεβλημένοι συχνά δεν είναι ακόμη μεταδοτικοί, τα δερματικά συμπτώματα είναι πιο αισθητά. Αυτά είναι μερικές φορές γεμάτες με υγρό, ενίοτε πολύ επώδυνες φουσκάλες, εξανθήματα και πληγές. Συχνά εντοπίζονται στην αρχή ή συνολικά, ιδίως στην πρωκτική και γεννητική περιοχή, εάν η μόλυνση έγινε μέσω σεξουαλικής επαφής. Ωστόσο, τα δερματικά συμπτώματα μπορεί επίσης να επηρεάσουν ολόκληρο το σώμα, συμπεριλαμβανομένων των πέλματος των χεριών και των ποδιών και του προσώπου. Σε ορισμένες, αλλά όχι σε όλες τις περιπτώσεις, εμφανίστηκαν γενικά συμπτώματα, όπως πυρετός και εξάντληση, καθώς και περιστασιακοί πόνοι στις αρθρώσεις, τους μυς, την πλάτη και τους λεμφαδένες.
Η θνησιμότητα, δηλαδή ο αριθμός των θανάτων μεταξύ των μολυσμένων ατόμων, ποικίλλει σημαντικά στις μελέτες που είναι διαθέσιμες μέχρι σήμερα και κυμαίνεται μεταξύ 1,7 και 8,7 τοις εκατό των μολυσμένων ατόμων. Ωστόσο, πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι μεγαλύτερες μελέτες έχουν διεξαχθεί μέχρι στιγμής μόνο σε φτωχότερες χώρες. Αυτό συχνά σημαίνει άτομα με προϋπάρχουσες παθήσεις και φτωχότερη ιατρική περίθαλψη - η θανατηφόρα δράση υπό βέλτιστες συνθήκες δεν μπορεί ακόμη να προσδιοριστεί με βεβαιότητα. Τα παιδιά και οι έφηβοι διατρέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο.
Πρόληψη και θεραπεία
Ειδικά σε περιπτώσεις συχνής σεξουαλικής επαφής ή διαφορετικών σεξουαλικών συντρόφων, η αντισύλληψη με προφυλακτικό συμβάλλει σημαντικά στη μείωση της πιθανότητας μόλυνσης. Είναι επίσης λογικό να επιδεικνύεται προσοχή κατά τη διάρκεια άλλων εντατικών σωματικών επαφών. Ο εμβολιασμός είναι διαθέσιμος και συνιστάται σε άτομα με συχνά μεταβαλλόμενους σεξουαλικούς συντρόφους καθώς και σε άτομα που εργάζονται με μολυσματικό υλικό, για παράδειγμα σε ιατρικά επαγγέλματα. Επιπλέον, ο εμβολιασμός μπορεί να γίνει μετά την έκθεση, δηλαδή αμέσως μετά την επαφή με μολυσμένο άτομο, ως προληπτικό μέτρο. Ο εμβολιασμός κατά της κοινής ευλογιάς, ο οποίος ήταν υποχρεωτικός για σχεδόν όλους τους ανθρώπους άνω των 50 ετών κατά την παιδική ηλικία, πιθανώς παρέχει κάποια προστασία από τη μόλυνση, αλλά αυτή ποικίλλει.
Επειδή πρόκειται για ιό, η θεραπεία με αντιβιοτικά δεν έχει κανένα αποτέλεσμα. Αντ' αυτού, οι πάσχοντες συμβουλεύονται να συμπεριφέρονται με παρόμοιο τρόπο με μια λοίμωξη από κορώνα ή γρίπη, δηλαδή να απομονώνονται και να ηρεμούν σωματικά. Τα φάρμακα για τον πόνο και τον πυρετό ανακουφίζουν τα συμπτώματα. Για άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα ή με σοβαρή πορεία, μπορεί να χρησιμοποιηθεί το φάρμακο Tecovirimat.
Συμπέρασμα
Σύμφωνα με την τρέχουσα κατάσταση των πληροφοριών, είναι απίθανο η μαϊμουδοπανώλη να εξελιχθεί σε πανδημία συγκρίσιμη με την ισπανική γρίπη ή την Corona, καθώς η μόλυνση είναι πολύ πιο δύσκολη. Παρ' όλα αυτά, η ασθένεια δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ελαφρά τη καρδία, διότι η θνησιμότητα είναι πιθανώς σχετικά υψηλή σε σύγκριση με τις επιδημίες που αναφέρθηκαν. Επιπλέον, είναι απίθανο να εξαφανιστεί εντελώς. Αυτό καθιστά ακόμη πιο σημαντική τη λήψη προληπτικών μέτρων για την αντιμετώπιση της νόσου, όπως η συνεπής καραντίνα των προσβεβλημένων. Γενικά, η σεξουαλική επαφή πρέπει πάντα να προστατεύεται, ώστε να μειώνεται τουλάχιστον ο κίνδυνος μόλυνσης.
Προέλευση και εξάπλωση
Ο ιός (MPXV) που προκαλεί την ασθένεια, ο οποίος ανήκει στην οικογένεια των ιώσεων της ευλογιάς, υπάρχει στη Δυτική και Κεντρική Αφρική εδώ και πολύ καιρό. Από εκεί εξαπλώθηκε για πρώτη φορά το 2022 στην Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική, με αποτέλεσμα ορισμένες χώρες να αναγκαστούν να κηρύξουν κατάσταση έκτακτης ανάγκης για την υγεία.
Ακόμη και η ονομασία "monkeypox", επίσης "ιός της μαϊμού", είναι παραπλανητική, διότι η ασθένεια μεταδίδεται στον άνθρωπο στην πραγματικότητα από τρωκτικά. Οι πίθηκοι, όπως και οι άνθρωποι, είναι ψευδοξενιστές για το παθογόνο. Η μετάδοση από τρωκτικό σε άνθρωπο γίνεται μέσω στενής επαφής με σωματικές εκκρίσεις ή μολυσμένο κρέας. Η μόλυνση μεταξύ ανθρώπων μπορεί να συμβεί μέσω διαφόρων σωματικών υγρών, για παράδειγμα σπέρματος, εκκρίσεων πληγών ή σάλιου. Ωστόσο, για αυτό απαιτείται εντατική σωματική επαφή, με αποτέλεσμα οι μεταδόσεις να έχουν μέχρι στιγμής ανιχνευθεί κυρίως σε σεξουαλικές επαφές. Κατ' αρχήν, ωστόσο, κάθε στενή σωματική επαφή καθώς και η επαφή με μολυσμένα αντικείμενα θεωρείται πιθανή πηγή μόλυνσης. Συνολικά, η πιθηκοαντίληψη θεωρείται πολύ λιγότερο μεταδοτική από ό,τι, για παράδειγμα, οι ιοί της κορώνας, του κρυολογήματος ή της γρίπης.
Συμπτώματα και θάνατοι
Μετά από μια περίοδο επώασης χωρίς συμπτώματα 5-21 ημερών, κατά την οποία οι ίδιοι οι προσβεβλημένοι συχνά δεν είναι ακόμη μεταδοτικοί, τα δερματικά συμπτώματα είναι πιο αισθητά. Αυτά είναι μερικές φορές γεμάτες με υγρό, ενίοτε πολύ επώδυνες φουσκάλες, εξανθήματα και πληγές. Συχνά εντοπίζονται στην αρχή ή συνολικά, ιδίως στην πρωκτική και γεννητική περιοχή, εάν η μόλυνση έγινε μέσω σεξουαλικής επαφής. Ωστόσο, τα δερματικά συμπτώματα μπορεί επίσης να επηρεάσουν ολόκληρο το σώμα, συμπεριλαμβανομένων των πέλματος των χεριών και των ποδιών και του προσώπου. Σε ορισμένες, αλλά όχι σε όλες τις περιπτώσεις, εμφανίστηκαν γενικά συμπτώματα, όπως πυρετός και εξάντληση, καθώς και περιστασιακοί πόνοι στις αρθρώσεις, τους μυς, την πλάτη και τους λεμφαδένες.
Η θνησιμότητα, δηλαδή ο αριθμός των θανάτων μεταξύ των μολυσμένων ατόμων, ποικίλλει σημαντικά στις μελέτες που είναι διαθέσιμες μέχρι σήμερα και κυμαίνεται μεταξύ 1,7 και 8,7 τοις εκατό των μολυσμένων ατόμων. Ωστόσο, πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι μεγαλύτερες μελέτες έχουν διεξαχθεί μέχρι στιγμής μόνο σε φτωχότερες χώρες. Αυτό συχνά σημαίνει άτομα με προϋπάρχουσες παθήσεις και φτωχότερη ιατρική περίθαλψη - η θανατηφόρα δράση υπό βέλτιστες συνθήκες δεν μπορεί ακόμη να προσδιοριστεί με βεβαιότητα. Τα παιδιά και οι έφηβοι διατρέχουν ιδιαίτερο κίνδυνο.
Πρόληψη και θεραπεία
Ειδικά σε περιπτώσεις συχνής σεξουαλικής επαφής ή διαφορετικών σεξουαλικών συντρόφων, η αντισύλληψη με προφυλακτικό συμβάλλει σημαντικά στη μείωση της πιθανότητας μόλυνσης. Είναι επίσης λογικό να επιδεικνύεται προσοχή κατά τη διάρκεια άλλων εντατικών σωματικών επαφών. Ο εμβολιασμός είναι διαθέσιμος και συνιστάται σε άτομα με συχνά μεταβαλλόμενους σεξουαλικούς συντρόφους καθώς και σε άτομα που εργάζονται με μολυσματικό υλικό, για παράδειγμα σε ιατρικά επαγγέλματα. Επιπλέον, ο εμβολιασμός μπορεί να γίνει μετά την έκθεση, δηλαδή αμέσως μετά την επαφή με μολυσμένο άτομο, ως προληπτικό μέτρο. Ο εμβολιασμός κατά της κοινής ευλογιάς, ο οποίος ήταν υποχρεωτικός για σχεδόν όλους τους ανθρώπους άνω των 50 ετών κατά την παιδική ηλικία, πιθανώς παρέχει κάποια προστασία από τη μόλυνση, αλλά αυτή ποικίλλει.
Επειδή πρόκειται για ιό, η θεραπεία με αντιβιοτικά δεν έχει κανένα αποτέλεσμα. Αντ' αυτού, οι πάσχοντες συμβουλεύονται να συμπεριφέρονται με παρόμοιο τρόπο με μια λοίμωξη από κορώνα ή γρίπη, δηλαδή να απομονώνονται και να ηρεμούν σωματικά. Τα φάρμακα για τον πόνο και τον πυρετό ανακουφίζουν τα συμπτώματα. Για άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα ή με σοβαρή πορεία, μπορεί να χρησιμοποιηθεί το φάρμακο Tecovirimat.
Συμπέρασμα
Σύμφωνα με την τρέχουσα κατάσταση των πληροφοριών, είναι απίθανο η μαϊμουδοπανώλη να εξελιχθεί σε πανδημία συγκρίσιμη με την ισπανική γρίπη ή την Corona, καθώς η μόλυνση είναι πολύ πιο δύσκολη. Παρ' όλα αυτά, η ασθένεια δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ελαφρά τη καρδία, διότι η θνησιμότητα είναι πιθανώς σχετικά υψηλή σε σύγκριση με τις επιδημίες που αναφέρθηκαν. Επιπλέον, είναι απίθανο να εξαφανιστεί εντελώς. Αυτό καθιστά ακόμη πιο σημαντική τη λήψη προληπτικών μέτρων για την αντιμετώπιση της νόσου, όπως η συνεπής καραντίνα των προσβεβλημένων. Γενικά, η σεξουαλική επαφή πρέπει πάντα να προστατεύεται, ώστε να μειώνεται τουλάχιστον ο κίνδυνος μόλυνσης.