Τι είναι ο παραμυξοϊός

Οι παραμυξοϊοί είναι μια οικογένεια περιτυλιγμένων, μονόκλωνων RNA ιών. Προκαλούν κυρίως ασθένειες του αναπνευστικού συστήματος σε πολλά ζώα καθώς και στον άνθρωπο, αλλά είναι επίσης παθογόνα για σοβαρές συστηματικές ασθένειες. Τα ιόντα έχουν μέσο μέγεθος περίπου 150-250 nm, είναι ωοειδή και περιβάλλονται από καψίδιο. Το γονιδίωμα αποτελείται από ένα μονόκλωνο RNA με αρνητική πολικότητα.

Ποιες είναι οι ιδιότητες του παραμυξοϊού

Χάρη στο περίβλημα, ο ιός μπορεί όχι μόνο να εισέλθει πολύ γρήγορα στο κύτταρο-ξενιστή αλλά και να το εγκαταλείψει εύκολα. Σε αντίθεση με άλλους ιούς με περίβλημα, οι paramyxoviruses έχουν μια επιφάνεια που μπορεί να προσαρμόζεται στις μεταβαλλόμενες συνθήκες, αυτό τους δίνει ένα τεράστιο εξελικτικό πλεονέκτημα.

Ο ιικός φάκελος επηρεάζει σημαντικά την αποτελεσματικότητα των μέτρων απολύμανσης. Η περιεκτικότητα του φακέλου σε λιπίδια καθιστά τους ιούς ευάλωτους σε απολυμαντικά που έχουν λιποδιαλυτική δράση όπως παράγοντες με βάση τις αλκοόλες και τα απορρυπαντικά. Αυτά τα απολυμαντικά ονομάζονται "περιορισμένα ιοκτόνα".

Ποιες ασθένειες προκαλούνται από τον παραμυξοϊό

Ο παραμυξοϊός που είναι πιο γνωστός στον άνθρωπο, είναι πιθανώς ο ιός της ιλαράς. Οι αναλύσεις του γενετικού υλικού έχουν δείξει ότι διαφοροποιήθηκε από το παθογόνο της λεγόμενης ριντερπέστ ήδη από τον 6ο αιώνα π.Χ. και στη συνέχεια εξειδικεύτηκε στον άνθρωπο. Οι μεγάλες πόλεις στην αρχαιότητα ανέπτυξαν το και η διαβίωση πολλών ανθρώπων σε περιορισμένο χώρο επιτάχυνε την εξάπλωση του ιού εκείνη την εποχή.

Σήμερα, ο παραμυξοϊός ή ιός της ιλαράς αποτελεί πρόβλημα κυρίως στις αναπτυσσόμενες χώρες. Εκεί, δεν υπάρχει μόνο έλλειψη επαρκούς υγειονομικής περίθαλψης, αλλά και έλλειψη χρημάτων για τον εμβολιασμό του πληθυσμού οριζόντια. Κάθε χρόνο, περίπου δέκα εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως προσβάλλονται από τον παραμυξοϊό και περίπου 140.000 πεθαίνουν από αυτόν. Οι περισσότεροι από αυτούς είναι παιδιά ηλικίας κάτω των πέντε ετών. Στις λεγόμενες βιομηχανικές χώρες, στις οποίες περιλαμβάνεται και η Γερμανία, εκδηλώνονται περιστασιακά κρούσματα. Πολύ συχνά μετά από πάρτι ιλαράς. Εδώ, τα παιδιά των αντιπάλων του εμβολιασμού μολύνουν το ένα το άλλο με ιλαρά. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Robert Koch, υπήρξαν περίπου 514 κρούσματα ιλαράς στη Γερμανία το 2019.

Ωστόσο, η ιλαρά δεν είναι σε καμία περίπτωση μια ακίνδυνη παιδική ασθένεια που προκαλείται από παραμυξοϊούς . Αρχικά, οι ιοί επιτίθενται στα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος και αρχίζουν να πολλαπλασιάζονται σε αυτά. Στη συνέχεια, η επόμενη γενιά φτάνει στα κύτταρα της αναπνευστικής οδού μέσω των λεμφικών οδών. Οι ιοί απελευθερώνονται στο περιβάλλον μέσω σταγονιδίων βλέννας κατά το φτέρνισμα ή τον βήχα. Ο ιός της ιλαράς είναι ο πιο μολυσματικός ιός από όλους, επειδή ο αριθμός αναπαραγωγής του είναι μεταξύ 12 και 18. Αυτό σημαίνει ότι ένα μολυσμένο άτομο θα μολύνει μεταξύ 12 και 18 άλλα άτομα.

Ποια είναι τα συμπτώματα του παραμυξοϊού

Για να μείνουμε στο του πιο γνωστού παραμυξοϊού, του ιού της ιλαράς, τώρα τα συμπτώματα που εμφανίζονται συχνότερα κατά τη διάρκεια μιας λοίμωξης. Μετά από μια περίοδο επώασης μιας έως δύο εβδομάδων, η νόσος αρχίζει με το καταρροϊκό στάδιο, το οποίο χαρακτηρίζεται από τα ακόλουθα συμπτώματα :

• Πυρετός,
• Ρινίτιδα,
• Βήχας,
• Επιπεφυκίτιδα.

Κάπως πιο χαρακτηριστική είναι η ανάπτυξη ενός λευκού κηλιδωτού εξανθήματος στον βλεννογόνο του στόματος. Οι κηλίδες αυτές ονομάζονται κηλίδες Koplik. Μεταξύ της δεύτερης και της τέταρτης ημέρας εμφανίζεται το τυπικό εξάνθημα ιλαράς. Αυτό αρχίζει πίσω από τα αυτιά και στο πρόσωπο και διαρκεί περίπου επτά έως δέκα ημέρες. Το στάδιο αυτό ακολουθείται από τη λεγόμενη μεταβατική ανοσοανεπάρκεια. Οι παραμυξοϊοί αφήνουν μαζικές βλάβες στο ανοσοποιητικό σύστημα, οι οποίες καθιστούν τον ασθενή πιο ευάλωτο σε κάθε είδους λοιμώξεις μετά την υποχώρηση της νόσου. Μπορεί οδηγήσει ακόμη και σε διαγραφή ολόκληρης της ανοσολογικής μνήμης, η οποία διαρκεί αρκετά χρόνια.

Οι ακόλουθες δευτερογενείς λοιμώξεις, οι οποίες μπορεί να αφήσουν μόνιμες βλάβες, είναι οι πλέον επίφοβες:

• Ιλαρά, κρουπ,
• Μηνιγγοεγκεφαλίτιδα,
• υποξεία σκληρυντική παγκρεαγκεφαλίτιδα,
• Μυοκαρδίτιδα.

Πώς διαγιγνώσκεται ο παραμυξοϊός

Ο παραμυξοϊός ανιχνεύεται με εξέταση αντισωμάτων στο αίμα. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί μια εξέταση PCR.

Πώς αντιμετωπίζεται ο παραμυξοϊός

Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχουν φάρμακα κατά του παραμυξοϊού. Αυτό σημαίνει ότι η θεραπεία είναι καθαρά συμπτωματική:

• Σε περίπτωση υψηλού πυρετού και έντονου πόνου μπορεί να λαμβάνεται παρακεταμόλη ή ιβουπροφαίνη.
• Συνιστάται ανάπαυση, ξεκούραση και ελαφριά τροφή.
• Η επαρκής πρόσληψη υγρών είναι απαραίτητη για την πρόληψη της αφυδάτωσης.

Ποιοι άλλοι τύποι παραμυξοϊών υπάρχουν

οι άλλοι πολύ γνωστοί ιοί της οικογένειας των παραμυξοϊών περιλαμβάνουν τους ιούς της παρωτίτιδας. Είναι σχεδόν το ίδιο παλιοί με τους ιούς της ιλαράς, αλλά προκαλούν μια εντελώς διαφορετική μορφή της νόσου. Κατά κύριο λόγο αναπτύσσεται φλεγμονή της παρωτίδας, η οποία μπορεί να συνοδεύεται από εγκεφαλίτιδα. Κάθε χρόνο, περίπου 700 άτομα μολύνονται στη Γερμανία , κυρίως παιδιά. Οι ιοί της παρωτίτιδας, όπως και οι ιοί ιλαράς, μεταδίδονται από άτομο σε άτομο μέσω σταγονιδίων.

οι δύο σχετικά νέοι παραμυξοϊοί είναι ο ιός Hendra, που ανακαλύφθηκε το 1995, και ο ιός Nipah, που ανακαλύφθηκε το 1999. Και οι δύο ανήκουν στο γένος των henipaviruses, το οποίο αποτελεί υποείδος των paramyxoviruses . Όπως οι ιοί της ιλαράς και της παρωτίτιδας, έτσι και αυτοί οι ιοί προσβάλλουν τα κύτταρα της αναπνευστικής οδού και συνεπώς μεταδίδονται επίσης μέσω σταγονιδίων . Ως επί το πλείστον, η αναπνευστική οδός γλιτώνει από τους ιούς , σε αντίθεση με τα κύτταρα του κεντρικού νευρικού συστήματος. Στον άνθρωπο, αυτοί οι δύο τύποι παραμυξοϊών προκαλούν σοβαρή εγκεφαλίτιδα.

Οι Henipaviruses απαντώνται κυρίως στη Νότια και Νοτιοανατολική Ασία, τη Βόρεια και Ανατολική Αυστραλία, τη Μαδαγασκάρη και ορισμένα νησιά του Δυτικού Ειρηνικού. Οι ιοί Nipah εξακολουθούν να κυρίως στην Ινδία, το Μπαγκλαντές και τη Μαλαισία.

Πώς μπορεί να προληφθεί ο παραμυξοϊός

Μόλις δύο δόσεις εμβολιασμού αρκούν για να έχετε δια βίου προστασία από την ιλαρά και παρωτίτιδα. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ο ιός δεν αλλάζει σχεδόν καθόλου. Από τους 24 γονότυπους που έχουν εντοπιστεί μέχρι σήμερα, μόνο πολύ λίγοι εξακολουθούν να καθόλου δραστήριοι και καταγράφονται συνεχώς επιδημιολογικά και παρακολουθούνται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), . Για να επιτευχθεί ανοσία αγέλης , πρέπει να έχει εμβολιαστεί τουλάχιστον το 93% του πληθυσμού .

Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχει εμβολιαστική προστασία κατά του ιού Henipavirus και του ιού Nipah . Μέχρι σήμερα, αυτοί οι δύο τύποι παραμυξοϊών δεν παίζουν ρόλο στη Γερμανία, ωστόσο υπάρχει ήδη υποχρέωση αναφοράς, ώστε να μπορεί να προληφθεί η εξάπλωση των ιών . Το Ινστιτούτο Robert Koch θεωρεί τον ιό Henipavirus καθώς και τον ιό Nipah παθογόνους παράγοντες απειλητικών μεταδοτικών ασθενειών κατά την έννοια του νόμου περί προστασίας από τις λοιμώξεις.