Τι είναι το πολλαπλό μυέλωμα

Το πολλαπλό μυέλωμα (ΠΜ) είναι μια κακοήθης νόσος του μυελού των οστών. Τα καρκινικά κύτταρα αναπτύσσονται κατά τρόπο εστιακό, δηλαδή σε πολλά σημεία του μυελού των οστών. Εάν υπάρχει μόνο μία εστία της νόσου, αντί ονομάζεται μονήρες πλασμοκύττωμα. Η κλινική εικόνα του πολλαπλού μυελώματος ταξινομείται τυπικά ως λέμφωμα, αν και σπάνια ανιχνεύεται προσβολή των λεμφαδένων. Η νόσος αντιπροσωπεύει περίπου το 1% όλων των κακοήθων καρκίνων και επομένως εμφανίζεται μάλλον σπάνια. Το πολλαπλό μυέλωμα αναπτύσσεται συνήθως σε ασθενείς γύρω στην ηλικία των 71 ετών.

Πώς αναπτύσσεται το πολλαπλό μυέλωμα

Όπως άλλοι καρκίνοι, το πολλαπλό μυέλωμα αναπτύσσεται μέσω εκφυλισμού ενός κυττάρου. Όταν το πολλαπλό μυέλωμα αναπτύσσεται , πρόκειται για το λεγόμενο πλασματοκύτταρο. Αυτό ανήκει τα λευκά αιμοσφαίρια, τα οποία βρίσκονται στο μυελό των οστών, αλλά και σε άλλους ιστούς του σώματος. Τα λευκά αιμοσφαίρια παράγουν αντισώματα και ονομάζονται επίσης ανοσοσφαιρίνες. Είναι απαραίτητα για το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα, καθώς διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην καταπολέμηση βακτηρίων, ιών και άλλων μολυσματικών παραγόντων .

Τι προκαλεί το πολλαπλό μυέλωμα

Τα ακριβή αίτια του πολλαπλού μυελώματος είναι ακόμη ασαφή. Ωστόσο, η επαφή με ισχυρά ιονίζουσα ακτινοβολία (ραδιενέργεια), μια συγγενής ανοσοανεπάρκεια ή/και ορισμένα αυτοάνοσα νοσήματα μπορεί να αυξήσουν σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου . Σε μάλλον σπάνιες περιπτώσεις, η νόσος μπορεί επίσης να συσσωρευτεί εντός της οικογένειας. Παρά το γεγονός αυτό, το πολλαπλό μυέλωμα δεν είναι κληρονομική ασθένεια.

Ακριβώς όπως οι γιατροί δεν γνωρίζουν ακόμη την αιτία της νόσου, οι γιατροί δεν γνωρίζουν επίσης κανέναν γνωστό κίνδυνο που θα μπορούσε να οδηγήσει σε πολλαπλό μυέλωμα. Ως εκ τούτου, δεν μπορούν να ληφθούν προληπτικά μέτρα .

Ποια είναι τα συμπτώματα του πολλαπλού μυελώματος

Είναι δυνατόν το πολλαπλό μυέλωμα να υπάρχει για αρκετά χρόνια χωρίς συμπτώματα . Συχνά, τα πρώτα συμπτώματα εμφανίζονται μόνο σε προχωρημένο στάδιο και στη συνέχεια γίνονται αντιληπτά κυρίως μέσω οστικού πόνου, κυρίως στην πλάτη. Δεδομένου ότι στις περισσότερες περιπτώσεις ο πόνος αυτός δεν σχετίζεται με το πολλαπλό μυέλωμα στο , μπορεί να περάσουν εβδομάδες ή και μήνες μεταξύ των πρώτων συμπτωμάτων και της διάγνωσης.

Η νόσος συνήθως διαγιγνώσκεται μόνο όταν εμφανιστούν τα ακόλουθα πρόσθετα συμπτώματα:

• Σημάδια αναιμίας, η οποία μπορεί να εκδηλωθεί ως κόπωση, έλλειψη κίνησης, πονοκέφαλοι ή δύσπνοια κατά τη διάρκεια (μικρής) προσπάθειας,
• Ευαισθησία στις λοιμώξεις και συχνές, επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις,
• Μειωμένη νεφρική λειτουργία, η οποία μπορεί να εκδηλωθεί με αύξηση του βάρους λόγω κατακράτησης υγρών στους ιστούς του σώματος (οίδημα) ,
• Αυξημένο ασβέστιο στο αίμα (υπερασβεστιαιμία)

Πώς διαγιγνώσκεται το πολλαπλό μυέλωμα

Σε ορισμένους ασθενείς, η νόσος μπορεί να διαγνωστεί τυχαία. Αυτό μπορεί να συμβεί, για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια μιας εξέτασης αίματος ρουτίνας που αποκαλύπτει μη φυσιολογικές εργαστηριακές τιμές. Εάν, από την άλλη πλευρά, υπάρχει υποψία πολλαπλού μυελώματος λόγω συμπτωμάτων, ο θεράπων ιατρός θα πραγματοποιήσει φυσική εξέταση και στη συνέχεια θα ζητήσει εργαστηριακές τιμές από το αίμα και τα ούρα του ασθενούς . Εάν οι τιμές αυτές είναι μη φυσιολογικές, θα χρησιμοποιηθούν διαγνωστικές απεικονιστικές διαδικασίες, όπως μαγνητική τομογραφία (MRI) ή αξονική τομογραφία (CT) . Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί επίσης να χρειαστούν περαιτέρω εξετάσεις, όπως μαγνητική τομογραφία.

Για την οριστική διάγνωση διενεργείται παρακέντηση μυελού των οστών ( ). Σε αυτή τη διαδικασία, λαμβάνεται μυελός των οστών με παρακέντηση του πυελικού οστού υπό τοπική αναισθησία. Ο μυελός των οστών αναλύεται στη συνέχεια μικροσκοπικά για πιθανά εκφυλισμένα πλασματοκύτταρα.

Ποια είναι τα διάφορα στάδια του πολλαπλού μυελώματος

Στις περισσότερες περιπτώσεις, το υψηλότερο στάδιο (στάδιο ΙΙΙ) διαπιστώνεται κατά τη στιγμή της διάγνωσης. Ωστόσο, ακόμη πιο σημαντικές από το στάδιο καρκίνου είναι οι ακόλουθες υποδιαιρέσεις για τη θεραπεία:

• προστάδιο που δεν απαιτεί θεραπεία,
• εντοπισμένη ασθένεια των πλασματοκυττάρων (πλασματοκύττωμα), η οποία συχνά αντιμετωπίζεται με ακτινοθεραπεία,
• κακοήθης πλασματοκυτταρική νόσος,
• ασυμπτωματικό πολλαπλό μυέλωμα
• ασυμπτωματικό πολλαπλό μυέλωμα, το οποίο πρέπει να παρακολουθείται τακτικά (παρακολούθηση)

Πώς αντιμετωπίζεται το πολλαπλό μυέλωμα

Για το πολλαπλό μυέλωμα διατίθενται οι ακόλουθες θεραπευτικές επιλογές:

• Χημειοθεραπεία,
• Ακτινοθεραπεία,
• Μεταμόσχευση βλαστικών κυττάρων

 
Η χημειοθεραπεία χρησιμοποιείται για το συμπτωματικό πολλαπλό μυέλωμα, αλλά και για το ασυμπτωματικό πολλαπλό μυέλωμα εάν η νόσος αναπτύσσεται γρήγορα ή υπάρχει κίνδυνος επιπλοκών. Η χημειοθεραπεία διακρίνεται σε συμβατική και σε χημειοθεραπεία υψηλών δόσεων . Ενώ στη συμβατική χημειοθεραπεία χορηγούνται δισκία, στη λεγόμενη χημειοθεραπεία υψηλής δόσης μεταμοσχεύονται τα ίδια τα βλαστικά κύτταρα του ασθενούς. Η τελευταία μορφή θεραπείας αποτελεί συνήθως μέρος της συνήθους θεραπείας στις μέρες μας.

Η ακτινοθεραπεία αποσκοπεί στην ανακούφιση του οστικού πόνου αλλά και στη σταθεροποίηση των οστών που κινδυνεύουν με κάταγμα. Κατά κανόνα, η ακτινοθεραπεία χορηγείται σε εξωτερικά ιατρεία σε πολλές συνεδρίες. Οι θεραπείες σταθεροποίησης των οστών μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για την ανακούφιση οστικού πόνου και τη σταθεροποίηση των οστών. Για το σκοπό αυτό, τα λεγόμενα διφωσφονικά μπορούν να χορηγηθούν με τη μορφή μηνιαίων εγχύσεων ή με ένεση κάτω από το δέρμα (υποδόρια) μέσω του φαρμακευτικού προϊόντος Denosumab .

Ποια είναι η μετεγχειρητική φροντίδα

Η μετεγχειρητική φροντίδα εξαρτάται από τη θεραπεία, αλλά και από την ακριβή πορεία της νόσου. Κατά μέσο όρο, οι εξετάσεις παρακολούθησης θα πρέπει να πραγματοποιούνται κάθε τρεις έως έξι μήνες. Εάν έχουν χρειαστεί εντατικά θεραπευτικά μέτρα, όπως χημειοθεραπεία υψηλής δόσης, , συνιστάται επίσης ένα μέτρο αποκατάστασης σε εξωτερικούς ή εσωτερικούς χώρους.

Ποια είναι η πρόγνωση του πολλαπλού μυελώματος

Η πορεία του πολλαπλού μυελώματος είναι πολύ μεταβλητή. Σε γενικές γραμμές, η πρόγνωση για τους ασθενείς με ΜΜ έχει βελτιωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο, η πλήρης ίαση της νόσου εξακολουθεί να είναι δυνατή μόνο για πολύ λίγους ασθενείς. Ως εκ τούτου, η κύρια εστίαση στη θεραπεία του πολλαπλού μυελώματος είναι η παράταση της ζωής και η αύξηση της ποιότητας ζωής του ασθενούς.