Co to jest chłoniak z komórek B?

Chłoniak z komórek B jest złośliwą chorobą, która atakuje układ limfatyczny i należy do podgrupy chłoniaków nieziarniczych. Układ limfatyczny jest odpowiedzialny za specyficzną obronę przed patogenami i składa się z limfocytów, tak zwanych białych krwinek. W chłoniaku B-komórkowym limfocyty B mogą przyczyniać się do rozwoju różnych chłoniaków, które są zgrupowane pod chorobą chłoniaka B-komórkowego. Ponieważ chłoniak z komórek B rozwija się szybko i rozprasza komórki chłoniaka w organizmie na wczesnym etapie, jest jednym z agresywnych chłoniaków, które występują nieco częściej u mężczyzn niż u kobiet.

Co powoduje rozwój chłoniaka z komórek B?

Chłoniak z komórek B może powstać w wyniku wadliwego podziału pojedynczej komórki B, o ile błąd ten nie zostanie natychmiast naprawiony. Chociaż większość błędów w podziale komórkowym powoduje, że komórka potomna nie przeżywa, istnieją również błędy, które dają komórce potomnej przewagę. Przyczynia się to do niekontrolowanego wzrostu komórek w limfocycie B, w którym wystąpił błąd.

Jakie wyróżniamy formy chłoniaków B-komórkowych?

Chłoniaki B-komórkowe są ogólnie rozróżniane na następujące formy: indolentne (o niskim stopniu złośliwości) i agresywne (o wysokim stopniu złośliwości):

• indolentne chłoniaki z komórek B:
• przewlekła białaczka limfocytowa (CLL),
• Pozawęzłowy chłoniak MALT,
• Chłoniak grudkowy,
• Białaczka włochatokomórkowa,
• Chłoniak z komórek płaszcza,
• Chłoniak strefy brzeżnej,
• Szpiczak mnogi,
• Chłoniak limfoplazmocytowy,

• agresywny chłoniak z komórek B:
• chłoniaki analplastyczne, immunoblastyczne lub limfoblastyczne,
• Chłoniak Burkitta,
• Chłoniak rozlany z dużych komórek B (DLBCL)

Jakie są objawy chłoniaka z komórek B?

Chłoniak z komórek B może objawiać się powiększeniem węzłów chłonnych lub ich obrzękiem. Węzły chłonne w okolicy szyi lub klatki piersiowej (tzw. śródpiersie) są dotknięte znacznie częściej niż węzły chłonne znajdujące się poniżej przepony. Jednak zarówno powiększone węzły chłonne, jak i obrzęk węzłów chłonnych mogą być spowodowane innymi schorzeniami. Ponieważ węzły chłonne zwykle nie są wrażliwe na ucisk i stają się bolesne tylko wtedy, gdy rosną bardzo szybko, chłoniak z komórek B jest zwykle diagnozowany późno.

Jeśli chłoniak z komórek B rozprzestrzenił się już do szpiku kostnego, może to prowadzić do zahamowania normalnego tworzenia krwi. Dzieje się tak w około 10 procentach wszystkich pierwszych diagnoz. Pacjenci skarżą się wówczas na zmęczenie lub ogólne osłabienie spowodowane spadkiem liczby czerwonych krwinek (tzw. anemia). Jeśli liczba płytek krwi jest również zmniejszona (trombocytopenia), może to zwiększyć ryzyko krwawienia, podczas gdy brak białych krwinek (leukocytopenia) prowadzi do zwiększonego ryzyka infekcji. Ponadto może wystąpić niepożądana utrata masy ciała, regularnie nawracające epizody gorączki i nocne poty.

Jak diagnozuje się chłoniaka z komórek B?

Po zebraniu wywiadu medycznego lekarz przeprowadzi badanie fizykalne, które koncentruje się przede wszystkim na osłuchiwaniu, badaniu palpacyjnym, ale także opukiwaniu, w celu wykrycia ewentualnego chłoniaka z komórek B. Następnie wykonuje się badanie krwi. Następnie wykonuje się badanie krwi i tomografię komputerową (TK) szyi, klatki piersiowej, brzucha i miednicy. Tomografia komputerowa może być połączona z tak zwaną pozytonową tomografią emisyjną (= PET). W badaniu tym pacjentowi wstrzykuje się znakowany radioaktywnie cukier. Gromadzi się on w tkankach aktywnych metabolicznie, a następnie może zostać zobrazowany za pomocą kamery.

Chłoniaka z komórek B można wykryć już na podstawie wyników badania krwi, pod warunkiem, że komórki już osiedliły się i namnożyły w szpiku kostnym. W takim przypadku wypierają one normalne tworzenie krwi i przyczyniają się do zmiany obrazu krwi. W dużej morfologii krwi można dokładnie określić, które formy leukocytów są zmniejszone. Jeśli węzeł chłonny jest powiększony i nie znajduje się w niekorzystnym miejscu, lekarz może również pobrać z niego próbkę tkanki. Wykwalifikowany hematopatolog, który specjalizuje się w diagnozowaniu złośliwych chorób układu odpornościowego i krwionośnego, może określić rodzaj chłoniaka za pomocą badań immunologicznych.

Jak leczy się chłoniaka z komórek B?

Ponieważ chłoniak z komórek B jest agresywnym, szybko rozwijającym się chłoniakiem, powinien być leczony natychmiast po rozpoznaniu. Leczenie powinno być prowadzone przez doświadczonych specjalistów w dziedzinie hematologii i onkologii. Chłoniak z komórek B jest zwykle leczony przede wszystkim immunochemioterapią, tak zwaną R-CHOP. W tym przypadku przeciwciała (przeciwciała monoklonalne) wytwarzane w laboratorium z linii komórkowej są łączone z jednym lub kilkoma lekami chemioterapeutycznymi (cytostatykami). Przeciwciała produkowane w laboratorium (przeciwciała anty-CD20) są opisane literą R w nazwie terapii R-CHOP (rytuksymab), podczas gdy CHOP oznacza chemioterapię. Każda litera oznacza lek:

• C: cyklofosfamid
• H: doksorubicyna
• O: winkrystyna
• P: prednizon

Z reguły terapia R-CHOP jest przeprowadzana w odstępach dwóch lub trzech tygodni, średnio po sześciu kursach.

Jakie są rokowania w przypadku chłoniaka z komórek B?

Leczenie chłoniaka B-komórkowego w ostatnich latach stale się poprawiało, dzięki czemu wskaźnik wyleczeń wynosi obecnie 80 procent. Warunkiem wstępnym jest jednak przeprowadzenie leczenia zgodnie z zaleceniami lekarza, w zaplanowanej dawce i bez opóźnień. To, czy chłoniak B-komórkowy rozwinie się ponownie (nawrót) po skutecznym leczeniu, zależy zarówno od wieku, jak i ogólnego stanu zdrowia pacjenta.