Co to jest perlak?
Perlak jest łagodnym guzem, który rośnie jak skórka cebuli, ale nie jest formą raka. Perlak objawia się jako przewlekłe ropne zapalenie ucha środkowego. Jako podtyp przewlekłego zapalenia ucha środkowego, perlak jest również znany pod przestarzałym terminem zapalenie ucha środkowego epitympanalis, w którym występują procesy zapalne, które mogą prowadzić do rozpadu kości w uchu środkowym. Cholestatis może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak utrata słuchu, głuchota, porażenie nerwu twarzowego lub zawroty głowy. W najgorszym przypadku możliwe jest również uszkodzenie opon mózgowych i/lub mózgu. Cholesteatoma może również powodować katar ucha, a wydzielina (otorrhoea foetid) może mieć nieprzyjemny zapach. Perlak jest diagnozowany przez laryngologa i zawsze wymaga operacji. Dzieci są bardziej niż przeciętnie narażone na rozwój perlaka, chociaż zasadniczo może on wystąpić w każdym wieku.
Jakie są przyczyny rozwoju perlaka?
W zdrowym uchu rogowaciejący nabłonek płaskonabłonkowy, który znajduje się w zewnętrznym przewodzie słuchowym, i błona śluzowa w uchu środkowym są od siebie całkowicie oddzielone. Jeśli jednak ta naturalna bariera zostanie naruszona, na przykład przez długotrwałe podciśnienie w uchu środkowym spowodowane długotrwałą infekcją ucha środkowego, nabłonek płaskonabłonkowy może wrosnąć w przestrzeń ucha środkowego, rozprzestrzeniając się tutaj i powodując stan zapalny.
Jakie są różne rodzaje perlaka?
Lekarze rozróżniają następujące trzy rodzaje perlaków:
- Perlak pierwotny (perlak retrakcyjny): W tej postaci w błonie bębenkowej rozwijają się tzw. kieszonki retrakcyjne spowodowane przewlekłym zaburzeniem wenylacji przewodu słuchowego.
- Perlakwtórny: Jest to najczęstsza postać perlaka i charakteryzuje się ubytkiem na krawędzi błony bębenkowej, który może być spowodowany przewlekłą infekcją ucha środkowego, w której nabłonek płaskonabłonkowy wrasta do ucha środkowego.
- Perlak wrodzony: należy do rzadkich rodzajów perlaków i powstaje w wyniku zaburzeń komórkowych w fazie embrionalnej. W przeciwieństwie do perlaka pierwotnego i wtórnego, perlak wrodzony powstaje, gdy błona bębenkowa jest nienaruszona.
Jakie objawy powoduje perlak?
Na początku choroby perlak jest raczej niepozorny. Później mogą pojawić się typowe objawy przewlekłego zapalenia ucha środkowego. Obejmują one
- Ból ucha, taki jak ucisk ucha,
- Katar ucha (otorrhoea), ewentualnie z wyciekiem nieprzyjemnie pachnącego płynu,
- pogorszenie słuchu, któremu towarzyszy utrata równowagi,
- Zawroty głowy, nudności i/lub wymioty
Jeśli perlak jest zaawansowany, może powodować przewlekłą postać zapalenia ucha środkowego, przewlekłe ropienie kości. W takim przypadku może dojść do uszkodzenia kosteczek słuchowych w uchu środkowym i kości czaszki, a w rezultacie do ograniczenia zdolności słyszenia. Może to nawet prowadzić do utraty słuchu, której może towarzyszyć drżenie gałek ocznych (oczopląs). W jeszcze późniejszym stadium choroby może dojść do uszkodzenia nerwu twarzowego, opon mózgowo-rdzeniowych i/lub mózgu. Może to skutkować paraliżem twarzy, gorączką, silnymi bólami głowy, zaburzeniami świadomości, sztywnością karku i drgawkami.
Jak diagnozuje się perlaka?
Perlak jest diagnozowany przez lekarza laryngologa za pomocą tzw. mikroskopii ucha oraz badania słuchu i równowagi. Typowym objawem jest ubytek w pars tensa lub pars flaccida błony bębenkowej, któremu towarzyszą białawo-żółte łuski lub masa komórkowa. Można również wykonać badania bakteriologiczne i neurologiczne. Tomografia komputerowa (CT) służy do precyzyjnego zlokalizowania perlaka i zobrazowania jego wymiarów. Na podstawie tej wiedzy można opracować precyzyjną metodę leczenia.
Jak leczy się perlaka?
Perlak zawsze musi zostać usunięty chirurgicznie. Polega to na uzyskaniu dostępu do ucha poprzez nacięcie za małżowiną uszną. Lekarz usunie całą tkankę zniszczoną i naciekniętą przez perlak, a następnie zrekonstruuje zniszczony obszar, taki jak uszkodzony łańcuch kosteczek słuchowych, za pomocą procedury zwanej tympanoplastyką, w celu przywrócenia lub poprawy transmisji dźwięku.
Operacja perlaka jest przeprowadzana w szpitalu w znieczuleniu ogólnym i trwa średnio od trzech do czterech godzin. Po operacji pacjent pozostaje w szpitalu jeszcze przez co najmniej dwa dni. W ramach przygotowań do operacji lekarz laryngolog może przepisać antybiotyki w postaci kropli do uszu lub tabletek. Mają one na celu zabicie bakterii i zmniejszenie stanu zapalnego.
Jak wygląda leczenie po operacji perlaka?
Gojenie się rany po operacji może potrwać do kilku tygodni. W tym czasie możesz odczuwać dzwonienie lub szumy w uszach. Pacjenci powinni unikać wlewania wody do uszu, zwłaszcza w ciągu pierwszych kilku miesięcy po operacji. Należy również unikać podróży lotniczych, uprawiania sportu i korzystania z sauny. Możliwe jest, że guz pojawi się ponownie około sześć miesięcy po operacji, co w razie potrzeby można leczyć za pomocą leków. W każdym przypadku zaleca się, aby pacjenci poddawali się regularnym badaniom kontrolnym i badaniom słuchu u laryngologa.
Po skutecznym usunięciu perlaka słuch zwykle ulega całkowitej poprawie. Możliwe jest jednak również wystąpienie powikłań, które objawiają się dzwonieniem w uszach (szum w uszach) lub bieganiem w uszach. Rzadziej może również wystąpić porażenie nerwu twarzowego, nasilone bliznowacenie lub pojawienie się zaburzeń smaku. U bardzo niewielkiej liczby pacjentów nie będzie możliwe odtworzenie słuchu, nawet pomimo operacji. W takim przypadku pacjenci będą uzależnieni od aparatu słuchowego.
Jakie są rokowania w przypadku perlaka?
Łagodny perlak ma doskonałe szanse na wyleczenie. W tym przypadku, podobnie jak w przypadku innych chorób, im wcześniej perlak zostanie zdiagnozowany i leczony, tym lepsze są rokowania.