Czym jest patogen Clostridium botulinum?

Clostridium botulinum jest beztlenowym, tj. pozbawionym tlenu, rosnącym zarazkiem , który tworzy zarodniki, a zatem ma długi okres przeżycia. Zarodniki te giną dopiero w temperaturze 100 °C, ale kiełkują ponownie, gdy tylko warunki życia staną się bardziej sprzyjające. Zarazek Clostridium botulinum, który występuje wszędzie w środowisku, wytwarza toksyny zwane toksynami botulinowymi, od których pochodzi również nazwa patogenu . Toksyny botulinowe należą do najsilniejszych znanych toksyn, które mogą mieć szkodliwy wpływ na nerwy ludzi. Clostridium botulinum wytwarza różne typy toksyn (typ A-G). U ludzi ważną rolę odgrywają toksyny A, B, E i F. W Niemczech każdego roku na toksyny te choruje około 10-20 osób.

Jakie są cechy charakterystyczne patogenu Clostridium botulinum?

Clostridium botulinum należy do tak zwanych bakterii glebowych i występuje w różnych typach i szczepach. Zarazek tworzy bardzo odporne i odporne na ciepło przetrwalniki, które mogą pojawić się w niedostatecznie podgrzanej żywności. Toksyna wytwarzana przez C. botulinum jest termolabilna, tj. nieodporna na ciepło, i może zostać zabita przez zewnętrzne wystawienie na działanie ciepła o temperaturze 80 °C przez okres 10 minut.

Jakie choroby mogą być wywoływane przez patogeny Clostridium botulinum u ludzi?

Toksyny botulinowe mogą powodować u ludzi tak zwaną chorobę botulinową, tj. ciężkie zatrucie pokarmowe. Jeśli zatrucie jadem kiełbasianym występuje u niemowlęcia, nazywane jest zatruciem jadem kiełbasianym niemowląt. W przypadku tej infekcji zarazek Clostridium botulinum kolonizuje jelito niemowlęcia i wytwarza w nim toksyny. Patogeny Clostridium botulinum nie mogą kolonizować jelita, jeśli flora jelitowa jest nienaruszona, dlatego botulizm niemowląt nie występuje u starszych dzieci lub dorosłych .

Jak można zarazić się patogenami Clostridium botulinum?

Zakażenie botulizmem jest możliwe poprzez spożycie żywności skażonej toksynami botulinowymi . Następująca żywność jest uważana za szczególnie ryzykowną , ponieważ metody konserwacji czasami nie są wystarczające do zabicia wszystkich patogenów Clostridium botulinum:

• Ryby wędzone,
• ryby lekko solone,
• Kiełbasy przechowywane w opakowaniach próżniowych.

Ponieważ Clostridium botulinum jest zarazkiem beztlenowym, przechowywanie w opakowaniach próżniowych ma pozytywny wpływ na tworzenie się toksyn i wzrost patogenu. Ponieważ zarodniki zarazków giną dopiero w temperaturze powyżej 100 °C, kiełbasy w puszkach i warzywa również niosą ze sobą pewne ryzyko infekcji.

Z kolei botulizm niemowląt może być przenoszony przez spożycie miodu, podczas gdy botulizm ran wiąże się z zanieczyszczeniem otwartej rany zarodnikami Clostridium botulinum.

Patogeny Clostridium botulinum typu E występują głównie w skażonych owocach morza lub rybach, podczas gdy typy A i B można znaleźć w warzywach i produktach mięsnych.

Jakie są objawy zatrucia jadem kiełbasianym?

Botulizm objawia się na początku choroby zaburzeniami połykania, mowy i widzenia. W zależności od ilości trucizny, pierwsze objawy mogą wystąpić od 12 do 36 godzin po spożyciu. W miarę postępu choroby mogą pojawić się następujące niespecyficzne objawy:

• Nudności,
• Biegunka,
• Zaparcia

Jeśli choroba postępuje dalej, może wystąpić paraliż i/lub mięśni oddechowych. Ponieważ zatrucie jadem kiełbasianym jest ciężką i czasami zagrażającą życiu chorobą, wymaga pilnego leczenia. Osoby dotknięte chorobą, u których wystąpią takie objawy powinny niezwłocznie skonsultować się z lekarzem i podjąć leczenie.

Jak możesz chronić się przed zatruciem jadem kiełbasianym?

Patogeny Clostridium botulinum nie mogą się namnażać ani wytwarzać toksyn w atmosferze pozbawionej tlenu, tj. w próżni, przy odpowiednim chłodzeniu do maksymalnie 7°C. Należy jednak upewnić się, że łańcuch chłodniczy jest ściśle utrzymywany dla odpowiednich środków spożywczych. Oprócz pakowania próżniowego, żywność może być również zabezpieczona przed zarazkami Clostridium botulinum poprzez gotowanie. . Szczególnie nadają się do tego warzywa i mięso w puszkach, które należy jednak dwukrotnie podgrzać. Podczas drugiego podgrzewania, wszelkie zarodniki, które wykiełkowały, mogą zostać zabite. Ogólnie ważne jest, aby nie otwierać tzw. bombażów, tj. napęczniałych konserw, na . Aby zapobiec zatruciu jadem kiełbasianym u niemowląt, niemowlęta poniżej pierwszego roku życia nie powinny jeść miodu. Nie dotyczy to sytuacji, gdy miód jest zawarty w mieszance dla niemowląt.

Jak diagnozuje się zatrucie jadem kiełbasianym?

Toksyny botulinowe można wykryć w surowicy, stolcu, ale także w wymiocinach, wymazach z ran i w konserwowanej żywności. Testy biologiczne, spektrometria masowa lub wykrywanie immunologiczne mogą być stosowane jako metody diagnostyczne . Molekularne metody genetyczne, takie jak ilościowy multipleksowy PCR, mogą być stosowane do diagnozowania patogenu, jeśli jest obecny. Jeśli podejrzewa się zatrucie jadem kiełbasianym u niemowląt lub zatrucie jadem kiełbasianym ran, sensowne może być wykrycie patogenu za pomocą hodowli . Wykonuje się to na przykład na plamach krwi. Można to zrobić na stronie na agarze z krwią, ale zajmuje to trochę czasu.

Jak leczy się zatrucie jadem kiełbasianym?

W przypadku zatrucia jadem kiełbasianym należy jak najwcześniej podać tak zwaną antytoksynę botulinową. Nieleczony zatrucie jadem kiełbasianym może doprowadzić nawet do śmierci pacjenta.

Obowiązek zgłoszenia

Jeśli dostępne są laboratoryjne dowody na obecność patogenu lub toksyny, należy powiadomić . Należy również zgłosić podejrzenie choroby lub zgonu z powodu zatrucia jadem kiełbasianym. Aby zapobiec dalszym ogniskom choroby, należy znaleźć źródło toksyny botulinowej , aby w razie potrzeby zabezpieczyć skażoną żywność.

Terapeutyczne zastosowanie toksyny botulinowej typu A

Toksyna botulinowa A może być stosowana w celach terapeutycznych w leczeniu następujących stanów:

• nadmierna aktywność mięśni, taka jak skurcze mięśni mimicznych,
• nadmierna aktywność gruczołów, taka jak nieprawidłowe pocenie się (nadpotliwość)