Czym są guzy zębopochodne?

Guzy odontogenne są rzadkimi nowotworami chrząstki stawowej i kości. Powstają głównie z embrionalnych pozostałości tkanki biorącej udział w tworzeniu zębów (odontogenne) i tworzą się wyłącznie w kości szczęki lub swobodnie poruszającej się błonie śluzowej jamy ustnej (błona śluzowa wyrostka zębodołowego). Większość guzów odontogennych to nowotwory łagodne (bengine). . Czasami jednak mogą rozwinąć się nowotwory złośliwe, takie jak mięsaki lub raki, które są pochodzenia odontogennego. W 90 procentach wszystkich przypadków guzy odontogenne rozwijają się między 6 a 20 rokiem życia.

Jakie formy nowotworów odontogennych wyróżniamy?

Guzy odontogenne można sklasyfikować w następujący sposób:

• guzy hamartomatyczne : obejmują guzopodobne, łagodne zmiany tkankowe. Powstają one w wyniku rozproszenia lub defektu tkanki zarodkowej .
• zmiany nienowotworowe: obejmują nieprawidłowe zmiany komórkowe.
• nowotwory złośliwe z przerzutami: obejmują nowotwory złośliwe, które tworzą przerzuty.

Jakie są rodzaje łagodnych nowotworów odontogennych?

Łagodne nowotwory guzów odontogennych mogą być dobrze zdefiniowane makroskopowo i wykazują miejscowo przemieszczony wzrost. Łagodne formy nowotworów można zwykle usunąć bez uszkadzania otaczającego regionu . Zwykle nie ma też potrzeby martwić się o jakiekolwiek ograniczenia funkcjonalne . Lekarze rozróżniają tak zwaną ekstyrpację , czyli całkowite chirurgiczne usunięcie guza i wycięcie, czyli wycięcie guza z dotkniętej tkanki.

• Ameloblastoma:Klasyczna postać ameloblastoma występuje w kości (wewnątrzkostnie), rozprzestrzenia się na sąsiednie struktury i ma na nie destrukcyjny wpływ . Rzadziej występujące warianty ameloblastoma obejmują Unicystic ameloblastoma, Peripheral ameloblastoma (zwany również extraosseous ameloblastoma tkanek miękkich) i Desmoplastic ameloblastoma. Około 20 procent wszystkich guzów odontogennych to ameloblastoma, które zwykle występują między 30 a 50 rokiem życia.
• Włókniak ameloblastyczny: Jest to rzadka, łagodna forma guza, która często pojawia się na stronie z niewyrżniętym zębem.
• Adenomatoidalnyguz odontogenny (AOT) (zwany również adenoameloblastoma): jest również łagodną formą guza, który występuje z powodu wadliwie zróżnicowanej lub rozproszonej tkanki zarodkowej (hamartomatycznej). Adenomatoidalny guz odontogenny występuje w 58 do 63 procent wszystkich przypadków w regionie afrykańskim i azjatyckim.
• Fibromyxoma (zwany również śluzakiem odontogennym):występuje stosunkowo rzadko.
• Zwapniającynabłonkowy guz odontogenny (KEOT) (zwany również guzem Pindborga):jest również rzadką postacią guza.
• Zwapniającatorbiel zębopochodna (zwana również torbielą Gorlina):występuje stosunkowo rzadko, tj. tylko w 2% wszystkich guzów zębopochodnych i tworzy się jako torbiel.
• Odontoma: zwykle tworzy się w pobliżu zatrzymanego zęba. Lekarze rozróżniają dwa typy: odontoma złożona i odontoma złożona. Podczas gdy odontoma złożona zawiera wszystkie tkanki tworzące ząb zmieszane razem, odontoma złożona składa się z najmniejszych szczątkowych struktur zęba. Odontoma należą do najczęstszych guzów odontogennych i stanowią około 73 procent wszystkich hamartoma w Ameryce Północnej i Europie.
• Włókniak odontogenny:występuje rzadko i może występować w różnych wariantach morfologicznych.
• łagodny cementoblastoma (zwany również prawdziwym cementoma):również występuje rzadko i tworzy się z komórek cementotwórczych zęba.

Jakie są rodzaje nowotworów złośliwych guzów zębopochodnych?

Nowotwory złośliwe guzów zębopochodnych naciekają sąsiednie struktury i rosną w sposób miejscowo destrukcyjny. Mają również tendencję do przerzutów i często nawracają (wznowa).

• Rak zębopochodny: jest bardzo rzadki i trudny do zróżnicowania.
• Mięsakzębopochodny:  występuje niezwykle rzadko.

Jakie objawy wywołuje guz zębopochodny?

Guzy odontogenne zwykle zachowują się bezobjawowo, ponieważ mają tendencję do powolnego wzrostu . Jeśli jednak jest to postać guza z wyraźnym wzrostem, obrzękiem, zmianą zębów, resorpcją korzeni zębów, a także rozchwianiem zębów i rosnącym naciskiem na nerw żuchwowy i związane z tym zaburzenia wrażliwości mogą być wynikiem.

Jak diagnozuje się guzy zębopochodne?

Ponieważ guzy odontogenne zwykle nie powodują żadnych objawów, są często diagnozowane jako przypadkowe znalezisko, na przykład podczas badania kontrolnego, . Guz odontogenny można uwidocznić za pomocą zwykłych procedur obrazowania . Aby postawić ostateczną diagnozę, wymagane jest badanie histologiczne tkanki guza.

Jak leczy się guzy zębopochodne?

Z reguły podejmuje się próbę chirurgicznego usunięcia guza zębopochodnego. W niektórych przypadkach konieczna jest rekonstrukcja kości w dotkniętym obszarze. Ponieważ guz odontogenny ma tendencję do ponownego tworzenia się (nawrotów), należy go usunąć na jak największym obszarze . W większości przypadków nieuniknione jest usunięcie chorej części szczęki (resekcja)

W celu rekonstrukcji kości szczęki zwykle najpierw wykonuje się tymczasową rekonstrukcję , na przykład przy użyciu płytki mostkowej (płytka tytanowa). Później ta tytanowa płytka jest usuwana, a uszkodzona kość szczęki jest rekonstruowana za pomocą autologicznego przeszczepu kości . Do produkcji autologicznego przeszczepu kostnego można wykorzystać mikrochirurgicznie reanastomozowane przeszczepy kostne. Mogą one pochodzić z grzebienia biodrowego lub kości strzałkowej, na przykład .

Jakie są rokowania w przypadku guza zębopochodnego?

Rokowanie w przypadku guza zębopochodnego zawsze zależy od stadium choroby w momencie diagnozy, ale także od tego, czy jest to guz łagodny czy złośliwy. Co więcej, rodzaj guza zębopochodnego jest decydujący. Ogólnie guzy odontogenne mają tendencję do ponownego tworzenia się po pewnym czasie (nawroty). Aby zdiagnozować ewentualny nowotwór na wczesnym etapie i leczyć go , pacjent powinien korzystać z regularnych badań kontrolnych nawet po skutecznym leczeniu .