Wirusy opryszczki to niezwykle dobrze znana rodzina wirusów.
Wszyscy znają klasyczną opryszczkę lub chorobę ospy wietrznej, która występuje głównie u dzieci, oraz jej następstwa, półpasiec.
Ludzki wirus cytomegalii (ludzki herpeswirus 5) również należy do wirusów opryszczki.
Jest to otoczkowy, dwuniciowy wirus DNA, który ma typowe, bardzo duże jądro komórkowe.
Otoczka błonowa ludzkiego herpeswirusa 5 jest niezwykle wrażliwa, dlatego wirus ma bardzo krótki czas przeżycia poza gospodarzem. Ogólnie rzecz biorąc, wirus ma bardzo wąskie spektrum żywicieli i jest bardzo wrażliwy na różne rozpuszczalniki i kwasy.
Wirus ma również bardzo powolny cykl reprodukcji, ale gdy już pojawi się w organizmie, nigdy całkowicie nie znika, podobnie jak wszystkie inne wirusy opryszczki.
Przebieg i konsekwencje zakażenia ludzkim wirusem cytomegalii:
Jeśli zarazisz się ludzkim wirusem opryszczki typu 5, w rezultacie zachorujesz na cytomegalię. Po zakażeniu pierwsze objawy pojawiają się po okresie inkubacji trwającym około czterech do sześciu tygodni.
U zdrowych i immunokompetentnych osób 99% przypadków ma bardzo łagodny przebieg z niewielkimi lub żadnymi objawami. Objawy, które mogą zwykle wystąpić, to przedłużająca się gorączka (temperatura ciała jest silnie podwyższona przez kilka tygodni) i podwyższone wartości wątroby.
W łagodnym przebiegu, który występuje w prawie wszystkich przypadkach, nie jest konieczne stosowanie leków przeciwwirusowych. Jeśli wystąpią powikłania, takie jak małopłytkowość (brak płytek krwi we krwi), zapalenie mięśnia sercowego (zapalenie mięśnia sercowego) lub zapalenie płuc (zapalenie płuc), leczenie staje się absolutnie konieczne. Jednak poważne powikłania są mało prawdopodobne u osób z prawidłową odpornością i są bardziej prawdopodobne u pacjentów z obniżoną odpornością.
Konsekwencje zakażenia u pacjentów z obniżoną odpornością:
Choć wirus jest niegroźny dla osób z prawidłową odpornością, może rozwinąć się niebezpiecznie u pacjentów z obniżoną odpornością.
Jeśli układ odpornościowy nie ma wystarczającej siły do walki z wirusem, ludzki wirus opryszczki typu 5 może namnażać się bez przeszkód i powodować poważne uszkodzenia. Nowa infekcja, ale także reaktywacja wirusa może zatem stać się niezwykle niebezpieczna.
Ostre, ale także przewlekłe stany zapalne mogą rozwijać się w jelicie grubym, często w połączeniu z biegunką. Biegunka powoduje, że organizm traci dużo płynów, a także wchłania zbyt mało składników odżywczych, co dodatkowo osłabia układ odpornościowy.
Pacjenci po przeszczepie nerki mogą również ponieść poważne konsekwencje w przypadku reaktywacji ludzkiego wirusa opryszczki typu 5. Wirus atakuje przeszczep, co może prowadzić do znacznego pogorszenia funkcji; w najgorszym przypadku pacjent może nawet stracić organ dawcy.
AIDS jest jedną z najbardziej znanych chorób atakujących ludzki układ odpornościowy. W przypadku wystąpienia choroby dochodzi do immunosupresji, przez co pacjent staje się niezwykle podatny na choroby. Nawet przeziębienie może mieć wielokrotnie większy wpływ na zdrową osobę z powodu osłabionego układu odpornościowego.
Podobnie infekcja ludzkim wirusem opryszczki typu 5 jest niezwykle niebezpieczna dla pacjentów z AIDS. Jeśli dojdzie do infekcji, pacjent musi otrzymać wysoce aktywny lek antygenowy, w przeciwnym razie wirus zaatakuje siatkówkę. Jeśli ludzki wirus opryszczki 5 jest w stanie namnażać się bez przeszkód, osiada w siatkówce i niszczy ją, prowadząc do ślepoty u pacjenta. Jeśli infekcja pozostaje nieleczona u pacjenta z AIDS, istnieje 30% ryzyko infekcji siatkówki.
Zakażenie ludzkim wirusem opryszczki typu 5 podczas ciąży:
Jeśli do zakażenia dojdzie przed zajściem w ciążę, we krwi wytworzą się już przeciwciała, więc nie ma ryzyka dla dziecka. Jeśli jednak początkowa infekcja wystąpi w czasie ciąży, może to mieć poważne konsekwencje dla dziecka, zwłaszcza jeśli wystąpi w pierwszym trymestrze.
Jeśli matka zostanie zarażona w pierwszych miesiącach ciąży, istnieje 20% szans, że infekcja zostanie przekazana dziecku. Szczególnie w pierwszym trymestrze płód jest niezwykle wrażliwy, co może prowadzić do jego wtórnego uszkodzenia w przypadku zakażenia. Jeśli dziecko zostanie zarażone w łonie matki, istnieje 50% ryzyko trwałego wtórnego uszkodzenia.
Szczególnie częstym następstwem zakażenia jest upośledzenie słuchu, ale także mikrocefalia, opóźnienie wzrostu i upośledzenie umysłowe, a także późne skutki neurologiczne.
Jeśli matka zostanie zarażona w ostatnim trymestrze ciąży, istnieje bardzo wysokie ryzyko, że dziecko również zostanie zarażone (80%). Ponieważ płód (zwłaszcza mózg) jest już bardzo rozwinięty w tym momencie, konsekwencje nie są tak drastyczne jak w pierwszym trymestrze. Jak dotąd nie stwierdzono żadnej choroby związanej z infekcją w tym okresie.
Dlaczego ludzki herpeswirus 5 należy do onkowirusów?
U zdrowych osób wirus zwykle nie powoduje żadnych problemów, ale osoby z obniżoną odpornością mogą cierpieć na choroby wtórne, w tym przewlekłe zapalenie wątroby, które może prowadzić do raka wątroby.
Przenoszenie ludzkiego wirusa opryszczki 5:
Wirus przenosi się przez krew, ślinę, mocz i wydzielinę spermy.
Należy jednak zauważyć, że wirus opryszczki może być przenoszony tylko wtedy, gdy jest aktywny, tj. bezpośrednio po początkowej infekcji lub podczas reaktywacji. Podczas fazy spoczynku wirus jest "uśpiony", więc nie ma ryzyka infekcji.
Ponieważ wirus ma bardzo krótki okres przeżycia bez żywiciela, do zakażenia konieczny jest bezpośredni kontakt. Wirus przenosi się przez ślinę, na przykład podczas pocałunku, lub podczas stosunku płciowego poprzez wydzielinę nasienia. Zakażenie przez krew jest rzadkie, ale również możliwe.
Mimo że wirus ma bardzo krótką żywotność poza organizmem żywiciela, a możliwość zakażenia jest również bardzo jasno określona, odsetek zakażeń jest bardzo wysoki (od 30% do 90%).
Powodem tego jest przeważnie bezobjawowy przebieg. Jeśli infekcja jest wyraźnie widoczna, można samodzielnie podjąć środki zaradcze, a inni mogą również chronić się przed infekcją. Jeśli infekcja nie jest widoczna, człowiek przenosi wirusa, nie będąc świadomym zakażenia.
Jakie środki ochronne mogę podjąć?
Na obecnym etapie badań nadal nie ma szczepionki przeciwko wirusowi, a także trudno jest uchronić się przed infekcją, ponieważ choroba zwykle nie powoduje żadnych lub bardzo niewiele objawów. Jeśli pracujesz w grupie zawodowej wysokiego ryzyka (w branży medycznej), powinnaś upewnić się, że nie masz bezpośredniego kontaktu z płynami ustrojowymi, jeśli jesteś w ciąży.