Czym jest biały rak skóry?
Biały lub jasny rak skóry jest najczęstszym rodzajem raka skóry. Biały rak skóry dzieli się na raka podstawnokomórkowego (rak podstawnokomórkowy) i raka kolczystokomórkowego (rak kolczystokomórkowy), tzw. raka kłującego, przy czym rak podstawnokomórkowy występuje znacznie częściej.
Oba typy raka rosną raczej powoli i rzadko tworzą przerzuty.
Jak rozwija się rak podstawnokomórkowy?
Rak podstawnokomórkowy rozwija się z osłonek korzeni mieszków włosowych i komórek najniższej warstwy naskórka (warstwy komórek podstawnych). Chociaż od 70 do 80 procent wszystkich raków podstawnokomórkowych występuje głównie w okolicy głowy i szyi, może on zasadniczo rozwijać się na całym ciele. Szczególnie dotknięte są części skóry, które są często wystawione na działanie promieni słonecznych, takie jak wargi, nos lub czoło. Jednak rak podstawnokomórkowy często występuje również na szyi i dłoniach. Rzadziej występuje na nogach. Rak podstawnokomórkowy dotyka kobiety i mężczyzn mniej więcej równie często. U wielu pacjentów rak ten rozwija się około 60. roku życia, choć może również wystąpić w młodszym wieku.
Jak można zapobiegać rakowi podstawnokomórkowemu?
Rak skóry jest zwykle spowodowany intensywnym promieniowaniem UV. Aby zapobiec rakowi podstawnokomórkowemu, przed opalaniem należy pokryć skórę odpowiednią ochroną przed promieniowaniem UV i nosić odpowiednią odzież. Ponadto należy unikać bezpośredniego światła słonecznego, zwłaszcza w letnich godzinach południowych, a także regularnych wizyt w solarium. Te środki ostrożności są szczególnie zalecane dla osób o jasnej karnacji, ponieważ mają one zwiększone ryzyko zachorowania na raka skóry.
Jakie są objawy raka podstawnokomórkowego?
Rak podstawnokomórkowy może początkowo przybierać wygląd woskowatego, guzowatego guza w kolorze skóry do czerwonawego z często perłową obwódką (guzkowy rak podstawnokomórkowy). Nierzadko zdarza się również, że guzkowy rak podstawnokomórkowy krwawi od czasu do czasu. Oprócz guzkowego raka podstawnokomórkowego istnieją inne podtypy. Niektóre z nich mogą przybierać wygląd tkanki bliznowatej lub być czerwone lub ciemno zabarwione.
Jak leczy się raka podstawnokomórkowego?
Lekarz podejmie próbę całkowitego usunięcia raka podstawnokomórkowego wraz z obszyciem. Jeśli guz jest zbyt duży lub zbyt głęboko wniknął w tkankę, operacja zwykle nie jest możliwa. W takim przypadku stosuje się inne opcje leczenia, takie jak radioterapia lub krioterapia. Ta ostatnia polega na zamrożeniu guza ciekłym azotem. Możliwe jest jednak również leczenie guza substancją czynną Imiquimod, tak zwanym modulatorem immunologicznym, który ma stymulować układ odpornościowy do zwalczania komórek nowotworowych. To zewnętrzne leczenie za pomocą kremu jest przeprowadzane głównie w przypadku dużego, powierzchownego raka podstawnokomórkowego. Ponadto możliwe jest również specjalne leczenie światłem (terapia fotodynamiczna). W tym przypadku guz jest najpierw uwrażliwiany na światło za pomocą specjalnego kremu, a następnie naświetlany intensywnym światłem.
Jakie są rokowania w przypadku raka podstawnokomórkowego?
Ponieważ rak podstawnokomórkowy rzadko tworzy przerzuty, lekarze nazywają go również nowotworem półzłośliwym. Jeśli rak podstawnokomórkowy zostanie wcześnie zdiagnozowany, można go wyleczyć w około 95% wszystkich przypadków. Całkowite chirurgiczne usunięcie guza jest zawsze najbardziej obiecującą metodą leczenia. Jednak nawet po skutecznym leczeniu pacjent powinien regularnie poddawać się badaniom kontrolnym, ponieważ u około czterech na dziesięć osób dotkniętych chorobą rak podstawnokomórkowy rozwija się ponownie po pierwszych trzech latach od diagnozy. Tylko około jeden na 1000 pacjentów umiera z powodu raka podstawnokomórkowego.
Jak rozwija się spinalioma?
Spinalioma, tak zwany rak kolczystokomórkowy, jest drugą najczęstszą postacią raka białego skóry po raku podstawnokomórkowym. Średnio mężczyźni zapadają na raka kolczystokomórkowego nieco częściej niż kobiety. Szczególnie narażone są osoby w wieku około 70 lat. Rak kolczystokomórkowy to rak płaskonabłonkowy. Rozwija się z komórek płaskonabłonkowych (keratynocytów), ważnych komórek naskórka nadających strukturę, i rośnie dość agresywnie. Jeśli rak kolczystokomórkowy nie jest leczony, z czasem niszczy również otaczającą zdrową tkankę skórną, a w zaawansowanym stadium ma również tendencję do przerzutów do innych części ciała. Dlatego tym ważniejsze jest wczesne leczenie.
Jakie czynniki ryzyka mogą wywołać raka kolczystokomórkowego?
Podobnie jak w przypadku raka podstawnokomórkowego, spinalioma może być również spowodowany intensywnym promieniowaniem UV. Ponadto niektóre toksyny, takie jak arsen, smoła lub sadza, są również uważane za czynniki ryzyka spinalioma. Ponieważ język i jama ustna są w szczególności uszkadzane przez przewlekłe spożywanie alkoholu i tytoniu, rak kolczystokomórkowy może również rozprzestrzeniać się w tym miejscu.
Jakie są objawy spinalioma?
Spinalioma zwykle objawia się zaczerwienionym i łuszczącym się wyglądem, któremu zwykle może towarzyszyć brązowo-żółtawa zmiana skórna. U niektórych pacjentów spinalioma może być również strupem lub strupem, który czasami krwawi. Podobnie jak rak podstawnokomórkowy, spinalioma tworzy się również na obszarach skóry narażonych na intensywne promieniowanie UV, takich jak czoło, nos, uszy, tył szyi lub grzbiet dłoni.
Jak leczy się raka kolczystokomórkowego?
W przypadku spinalioma lekarz podejmie również próbę całkowitego usunięcia guza chirurgicznie. Jeśli nie jest to możliwe ze względu na rozmiar guza lub stadium raka, można zastosować inne formy leczenia. Obejmują one krioterapię (zamrażanie komórek nowotworowych) lub miejscową chemioterapię, radioterapię lub immunoterapię.
Jakie są rokowania w przypadku spinalioma?
Jeśli spinalioma nie jest większy niż jeden centymetr w momencie diagnozy i nie rozprzestrzenił się na inne części ciała, pacjent ma prawie 100% szans na całkowite wyleczenie. Z drugiej strony, jeśli spinalioma ma już przerzuty, rokowanie pogarsza się. Jeśli występuje również immunosupresja, tj. układ odpornościowy pacjenta jest osłabiony na przykład z powodu zakażenia wirusem HIV, rak postępuje jeszcze bardziej agresywnie. Średnio od 40 do 50 na 1000 pacjentów umiera z powodu spinalioma.