Co to jest rak sromu?
Rak sromu to rzadki nowotwór złośliwy zewnętrznych żeńskich narządów płciowych. Rak sromu zwykle wywodzi się z nabłonka płaskonabłonkowego skóry, ale w rzadkich przypadkach może również pochodzić z gruczołów Bartholina, które znajdują się przy wejściu do pochwy, łechtaczki lub cewki moczowej. W przeszłości starsze kobiety były bardziej narażone na rozwój raka sromu, ale obecnie coraz więcej młodych kobiet zapada na tę chorobę. Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) może często odgrywać decydującą rolę w rozwoju raka sromu. Rak sromu jest czwartym najczęściej występującym nowotworem żeńskich narządów płciowych. Gdzie rozwija się rak sromu?
Rak sromu może rozwinąć się w dowolnym miejscu w okolicy łonowej kobiety. Zwykle jednak rozwija się w okolicy przedniej części sromu, a zatem może być zlokalizowany między wargami sromowymi mniejszymi, tj. w obszarze między łechtaczką a cewką moczową, lub na samej łechtaczce. Ponadto niektóre nowotwory sromu mogą znajdować się po stronie warg sromowych większych, tj. w pobliżu odbytu (krocza) lub przy tylnym wejściu do pochwy.
Jakie są rodzaje raka sromu?
Lekarze rozróżniają następujące rodzaje raka sromu:
- łagodny wstępny rak sromu: jest zwykle spowodowany zakażeniem wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV),
- inwazyjny rak sromu: charakteryzuje się komórkami nowotworowymi, które już wrosły w otaczającą tkankę,
Jakie są objawy raka sromu?
Rak sromu początkowo objawia się raczej niespecyficznymi objawami, takimi jak uczucie pieczenia podczas oddawania moczu, swędzenie lub niewielka zmiana skórna. Jeśli występują widoczne zmiany skórne, mogą one wskazywać na wstępne stadium raka sromu. Jeśli rak sromu zaatakuje sąsiednie puste narządy, takie jak ujście jelita lub pęcherza moczowego lub pochwę, może również wystąpić ból podczas stosunku płciowego lub oddawania moczu, a także krwawienie.
Jak można zapobiegać rakowi sromu?
Jak dotąd nie ma testu przesiewowego, który pozwoliłby zdiagnozować chorobę z wyprzedzeniem. Jednak w ramach corocznych badań ginekologicznych badana jest szyjka macicy i pobierany jest wymaz cytologiczny. Z tego powodu zaleca się regularne poddawanie się badaniom przesiewowym. Ponieważ wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) może często przyczyniać się do rozwoju raka sromu, przydatne może być szczepienie przeciwko HPV.
Jak diagnozuje się raka sromu?
Rak sromu może zostać zdiagnozowany przypadkowo, na przykład podczas badania ginekologicznego. Jeśli podczas tego badania okaże się, że tkanka w okolicy sromu jest zmieniona, zostanie przeprowadzone szczegółowe badanie. W przypadku podejrzenia raka pobrana zostanie próbka tkanki (biopsja), która zostanie poddana analizie laboratoryjnej.
Jeśli w czasie badania zostanie stwierdzone, że choroba jest już bardziej zaawansowana, ponieważ rak rozprzestrzenił się już na przykład poza błonę śluzową sromu, stosowane są zwykłe procedury obrazowania . Oprócz badania ultrasonograficznego ginekolog może również wykonać tomografię komputerową (CT) lub rezonans magnetyczny (MRI). Ponadto sąsiednie narządy, takie jak pęcherz moczowy i odbytnica, mogą być również odzwierciedlone w celu oceny stadium choroby. Ważne jest również, aby dowiedzieć się, czy węzły chłonne są dotknięte chorobą. Można to zrobić poprzez badanie palpacyjne węzłów chłonnych lub wykonanie tomografii komputerowej lub rezonansu magnetycznego.
Jak leczy się raka sromu?
Leczenie zazwyczaj nie jest konieczne w przypadku łagodnych zmian przedrakowych sromu. Ginekolog powinien regularnie sprawdzać dotknięte obszary skóry, a pacjentka powinna zwracać uwagę na wszelkie nowe objawy. Jeśli jednak jest to inwazyjny rak sromu, lekarz zwykle spowoduje chirurgiczne usunięcie guza tak całkowicie, jak to możliwe. Srom jest następnie rekonstruowany przy użyciu procedur plastycznych. Jeśli guz jest szczególnie duży, przed operacją można również zastosować skojarzoną chemioterapię radiacyjną w celu jego obkurczenia.
Jeśli rak sromu rozprzestrzenił się już na inne narządy, wyleczenie często nie jest już możliwe. Przede wszystkim należy złagodzić objawy u pacjentki. W razie potrzeby można zastosować chemioterapię.
Jaka jest opieka pooperacyjna w przypadku raka sromu?
W ciągu pierwszych pięciu lat po operacji badania kontrolne odbywają się co roku przez kilka lat. Po szóstym roku wystarczy jedno badanie kontrolne rocznie. Podczas badań kontrolnych pacjentka jest najpierw badana fizykalnie. Następnie wykonywane jest badanie obrazowe. W przypadku wykrycia nieprawidłowości ginekolog pobiera próbkę podejrzanej tkanki (biopsja).
Dalsze ukierunkowane środki wspomagające (terapia wspomagająca) mogą pomóc w złagodzeniu innych możliwych skutków ubocznych. Obejmują one na przykład zmianę stanu sromu, zwężenie pochwy, zapalenie błon śluzowych i/lub obrzęk limfatyczny.
Jakie są rokowania w przypadku raka sromu?
Rokowanie zależy od różnych czynników. Oprócz wielkości raka sromu, decydujące znaczenie ma również głębokość, na jaką guz wniknął w leżącą pod nim tkankę. Szanse na wyleczenie zależą również od tego, czy węzły chłonne w pachwinie i/lub miednicy są zajęte. Jeśli węzły chłonne są zajęte, rokowanie jest znacznie gorsze. Jeśli rak dał już przerzuty do innych narządów, co zwykle ma miejsce w zaawansowanym stadium lub w przypadku nawracającego nowotworu, rak sromu jest nieuleczalny.
Po skutecznym leczeniu wiele pacjentek skarży się, że nie może już prawidłowo kontrolować wydalania moczu i/lub stolca. W takim przypadku lekarze mówią o nietrzymaniu moczu, które może wystąpić głównie dlatego, że srom znajduje się anatomicznie blisko pęcherza moczowego i jelit. Lekarze zalecają zatem ukierunkowany trening dna miednicy, który może być przeprowadzony na przykład przez fizjoterapeutę.